29. Εθνικά θέματα 6:Γεώργιος Καραϊσκάκης-Σύντομη αναφορά στη ζωή και τη δράση του!
Η δημοσίευση αυτή γίνεται με αφορμή την 194η Εθνική μας επέτειο της 25ης Μαρτίου αλλά και με αφορμή την προβολή της τηλεοπτικής εκπομπής "ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ", του Χρήστου Βασιλόπουλου (ΝΕΡΙΤ,25.3.2015,ώρα 19.50'), μία εκπομπή που ήταν αφιερωμένη στο μεγάλο ήρωα της επα νάστασης του 1821 Γεώργιο Καραϊσκάκη.
Όλα τα στοιχεία, που η εκπομπή του Χρήστου Βασιλόπουλου ανέφερε, προσωπικά θεωρώ ότι ήταν σωστά: από τη γέννηση του ήρωα μέχρι την ημέρα του θανάτου του, ανήμερα της γιορτής του στις 23 Απριλίου 1827! Επειδή κάποια στιγμή στο παρελθόν είχα ασχοληθεί αρκετά με τη ζωή, τη δράση και τη στρατηγική μεγαλοφυία του Καραϊσκάκη, γι΄αυτό, ας μου επιτραπεί συμπληρωματικά να επικεντρώσω - συνοπτικά - την προσοχή μου σε κάποια σημεία που αποτελούν και το απόσταγμα των προσωπικών μου ερευνών και συμπερασμάτων, αλλά και σε κάποια άλλα που ακόμα σήμερα αποτελούν αντικείμενο διχογνωμίας μεταξύ των ιστορικών - και όχι μόνο.Τα συμπεράσματα αυτά έχουν ως εξής:
1.Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης γεννήθηκε το 1782 στην ομώνυμη Σπηλιά του Μαυροματίου Καρδίτσας,
κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου,μία μονή που υπάρχει και λειτουργεί και σήμερα,σε μία γραφική τοποθεσία στα νοτιοανατολικά του Μουζακίου.Ο ιστορικός αυτός τόπος είναι ήδη προσβάσι
μος σήμερα για τους επισκέπτες,με σύγχρονο ασφαλτοστρωμένο δρόμο.
Η μητέρα του ήρωα,Ζωή Ντιμισκή-κατά κόσμον Διαμάντω-από τη Σκουληκαριά της Άρτας,ήταν καλόγρια στο παραπάνω μοναστήρι,γι'αυτό και το προσωνύμιο "ο γιος της καλογριάς"του Καραϊσκά
κη.Στο μοναστήρι η Ζωή κλείστηκε μετά το θάνατο του άντρα της,ενός πλούσιου πρόκριτου από το Μαυρομάτι,ονόματι Γιάννης Μαυροματιώτης.Πατέρας του Καραϊσκάκη ήταν ο αρματολός Ίσκος Δημήτριος ή Καραίσκος-λόγω του μελαψού του χρώματος-από τα χωριά του Βάλτου.
Μία άνευ αντικειμένου διαμάχη!
Με την ευκαιρία αυτής της δημοσίευσης,θα ήθελα να ξεκαθαριστεί πλέον κάτι.Παλαιότερα,είχε δημιουργηθεί μία διαμάχη μεταξύ του Μαυροματίου και της Σκουληκαριάς,για τον τόπο γέννησης του Καραϊσκάκη.Ήταν μία τεχνητή διαμάχη που είχε εγερθεί από τους Αρτινούς, για λόγους προβο
λής της περιοχής τους μέσα από τη διεκδίκηση και του τόπου γέννησης του ήρωα.Η πρώτη σχετική δημοσίευση έγινε-όχι τυχαία-το Μάη του 1927,δηλαδή λίγο πριν από τις πανηγυρικές εκδηλώσεις που έγιναν στη Σπηλιά του Μαυροματίου-22 Μαίου-για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του Καραϊ
σκάκη.Αργότερα βέβαια ακολούθησαν και άλλες δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και περιοδικά της Άρτας,δημοσιεύσεις που μιλούσαν για μία δήθεν παράδοση που υπήρχε στην περιοχή της Σκουληκα ριάς ότι ο Καραϊσκάκης γεννήθηκε στο εκεί μοναστήρι τους!Αυτά κάνουν κάποιοι και υπονομεύουν
την τεράστια σημασία της ιστορικής παράδοσης ενός τόπου,ένα θέμα για το οποίο πρόκειται να κάνω
εμπεριστατωμένη τοποθέτηση σε μία προσεχή δημοσίευσή μου σ'αυτόν τον ιστότοπο.
Το ζήτημα της παραπάνω διαμάχης σήμερα πρέπει να θεωρείται λήξαν!Δεν είναι αυτό υπόθεση το
πικού χαρακτήρα-τι θέλει,δηλαδή,ή τι δεν θέλει ένας τόπος.Είναι θέμα της ίδιας της Ιστορίας και η
Ιστορία αποφάνθηκε οριστικά και αμετάκλητα:Η Ζωή Ντιμισκή καταγόταν από τη Σκουληκαριά της
Άρτας και τόπος γέννησης του Καραϊσκάκη είναι το Μαυρομάτι Καρδίτσας.Τελεία και παύλα επ'αυ
τού!Οι πανηγυρικές εκδηλώσεις,άλλωστε,που έλαβαν χώρα το 1927,όπως είπαμε,στη Σπηλιά του
Μαυροματίου,δεν ήταν τοπικού χαρακτήρα.Ήταν πανελλήνιας εμβέλειας και διοργανώθηκαν από Επιτροπή που ορίστηκε από την Ακαδημία των Αθηνών,μία Επιτροπή που αποτελούνταν από τα πιο
φωτεινά μυαλά εκείνης της εποχής και μελέτησε διεξοδικά-και χωρίς προκαταλήψεις-το θέμα αυτό. Μάλιστα,στις εκδηλώσεις εκείνες κλήθηκε και μίλησε ο εγγονός του ήρωα,που έφερε το όνομα του
παππού του:Γεώργιος Καραϊσκάκης-γιος του δεύτερου άρρενος παιδιού του Καραϊσκάκη!Από τα λεχθέντα του ίδιου του εγγονού του Καραϊσκάκη διαφαίνεται η πλήρης αποδοχή των αποφάσεων της
Επιτροπής και του περιεχομένου των εκδηλώσεων.Ας με συγχωρήσουν,λοιπόν,οι φίλοι μας από την περιοχή της Άρτας για την παρέμβασή μου αυτή.Δεν έχει να κάνει με τοπικισμούς αλλά με την ίδια την ιστορική αλήθεια.Έχουν κι εκείνοι κάθε δικαίωμα να μιλούν και να τιμούν το μεγάλο τέκνο της
πατρίδας μας,το Γεώργιο Καραϊσκάκη,αλλά για έναν και μόνο λόγο:για την καταγωγή της μητέρας του ήρωα από τα μέρη τους.Τίποτε λιγότερο,τίποτε περισσότερο!Μία άνευ αντικειμένου διαμάχη δεν
έχει πλέον κανένα νόημα να συντηρείται από οποιονδήποτε,εκτός από το να συντηρεί τις τοπικιστι
κού χαρακτήρα προστριβές και τη μιζέρια σ'αυτό τον τόπο!
2. Ο θάνατος του Καραϊσκάκη!
Για το θάνατο του Καραϊσκάκη,όλα τα στοιχεία,που συνέλεξα,οδηγούν σ'αυτό που είπε ο Γιάννης
Βλαχογιάννης - λογοτέχνης,ιστοριοδίφης και αντικειμενικός βιογράφος - στο έργο του "Ο Καραϊσκά
κης" ότι υπήρξε "καταχθόνιο σχέδιο"εναντίον του ήρωα!Άλλωστε,και η ομολογία του ίδιου του
Καραϊσκάκη-λίγες ώρες μετά τον τραυματισμό του-ότι γνωρίζει "τον αίτιον",τα λέει όλα!Όλοι οι συν
αγωνιστές του τότε,που τον άκουγαν,τον παρακάλεσαν να τους πει ποιον εννοεί,αλλά εκείνος πήρε το μυστικό του στον τάφο,γιατί κατάλαβε ότι,αν ομολογούσε,θα ξεσπούσαν μεγάλες ταραχές-που ίσως έφθαναν μέχρι και τον εμφύλιο σπαραγμό-μεταξύ των Ελλήνων!Ο μεγάλος αυτός ήρωας στάθη
κε μεγαλόψυχος-και στο ύψος των περιστάσεων-ακόμα και τις στιγμές που είχε ήδη καταλάβει ότι πλησίαζε το τέλος του!Νομίζω ότι-λίγο ως πολύ-ο καθένας μπορεί να καταλάβει ποιον εννοούσε ως
"αίτιον"-πιθανότατα με τη συνεργασία των Άγγλων,οι οποίοι είναι ιστορικά βεβαιωμένο ότι δεν ήθε
λαν το νεοσύστατο ελληνικό κράτος,που θα ελευθερωνόταν,να περιλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη από εκείνη που συνέφερε τους ίδιους!Γι'αυτό,άλλωστε,προσπάθησαν-και το πέτυχαν- να δεχτούν οι τότε διοικούντες την επαναστατημένη Ελλάδα να τοποθετήσουν δίπλα ή και πάνω από τον Καραϊσκά κη τους Άγγλους Τζωρτς στη στεριά και Κόχραν στη θάλασσα-και μάλιστα έναντι αδράς αμοιβής!Άλλη θλιβερή ιστορία κι αυτή-τι είχες Γιάννη μ',τι είχα πάντα: ο φθόνος και οι εμπάθειες για τις επιτυχίες και την αξία του "αντιπάλου"υπεράνω του εθνικού συμφέροντος!Ο "αίτιος"εκείνος πιθανότατα είναι ο ίδιος αγγλόφιλος πολιτικός,για τον οποίον υπάρχουν σοβαρότατες υπόνοιες ότι συμμετείχε λίγα χρόνια αργότερα και στη δολοφονία του Καποδίστρια-ναι,στο μεγαλύτερο έγκλημα, όχι μόνο κατά της ζωής του τότε κυβερνήτη της Ελλάδας,αλλά και κατά της ίδιας της υπόστασης και μιας ευοίωνης προοπτικής του νεοσύστατου εκείνου κράτους μας"!Τεσσερομάτη"τον αποκαλού σε ο Καραϊσκάκης,αλλά μάλλον ένα τυφλό όργανο του ερπετοειδούς εαυτού του-και όχι μόνο-ήταν!
Συμπληρωματική δημοσίευση:Οι δολοφονίες του Καραϊσκάκη και του Καποδίστρια ήταν τα δύο καθοριστικά γεγονότα εκείνη την εποχή που άφησαν έντονη τη σφραγίδα τους για πολλές από τις με
τέπειτα αρνητικές εξελίξεις.Με τον Καραϊσκάκη παρόντα,όχι μόνο θα είχε προληφθεί η καταστροφή
του ελληνικού στρατού από τον Κιουταχή,στη μάχη που επακολούθησε-στον Ανάλατο -στις 24 Απρι
λίου 1827, υπό τις οδηγίες πλέον του Τζωρτς και του Κόχραν, αλλά θα είχε καταληφθεί και η πολιορ
κημένη Ακρόπολη, επομένως θα απελευθερωνόταν ολόκληρη πλέον η Ελλάδα πάνω από τον Ισθμό
της Κορίνθου! Ενδεχομένως,να ήταν περιττή και η Ναυμαχία του Ναυαρίνου, που έλαβε χώρα τον
Οκτώβρη του ίδιου χρόνου και η έκβαση της επανάστασης του 1821 να ήταν πολύ πιο ευνοϊκή για
την Ελλάδα!Κατά την προσωπική μου εκτίμηση,το σκηνικό που προηγήθηκε του τραυματισμού του
Καραϊασκάκη ήταν μία καλοστημένη παγίδα, ώστε να συμβούν όσα συνέβησαν και να ακολουθή
σουν τα χειρότερα με τη δολοφονία του Καποδίστρια, όπου και χάθηκε το μεγαλύτερο μέρος των ευ
νοϊκών προοπτικών για τη μετέπειτα πορεία της χώρας μας!Και η εκτίμησή μου αυτή δεν αποτελεί
προσωπικό ισχυρισμό,αλλά συμπέρασμα που βγαίνει μέσα από τα ίδια τα γεγονότα: Στην επίθεση κα
τά του Κιουταχή,στις 24 Απριλίου,το σχέδιο του Καραϊσκάκη-όπως εκείνος το σχεδίασε για να εφαρ
μοστεί στις 23 του μηνός-πετάχτηκε στα σκουπίδια!Αντίθετα,εφαρμόστηκε το σχέδιο των Τζωρτς-
Κόχραν,ένα σχέδιο με το οποίο ο Καραϊσκάκης είχε διαφωνήσει κάθετα,γιατί κατάλαβε ποια θα ήταν
η έκβασή του!Και η έκβαση τελικά ήταν αυτή που ξέρουμε στη μάχη του Ανάλατου,όταν πλέον ο Καραϊσκάκης είχε βγει ήδη από τη μέση!Ιδού,λοιπόν,το "καταχθόνιο σχέδιο",όπως το χαρακτήρισαν
ο Γιάννης Βλαχογιάννης και ο Δημήτριος Φωτιάδης!Ας μην ξεχνάμε ποτέ κάτι:Ο τραυματισμός του Καραϊσκάκη έγινε στις 22 Απριλίου-κατά τις 4 το απόγευμα-και ο θάνατός του επήλθε στις 23 Απρι
λίου,την ημέρα δηλαδή που ο Καραϊσκάκης είχε προγραμματίσει την επίθεση με βάση το δικό του σχέδιο,αυτό που έμελλε να μην εφαρμοστεί ποτέ και να ακολουθήσουν όσα επακολούθησαν,εν είδει
κατευθυνόμενης αυτοεκπληρούμενης προφητείας* που πέρασε μέσα από μία καλοστημένη παγίδα, όπως είπα,και τελικά τη δολοφονία του Καραϊσκάκη, αλλά και τη μετά από τριάμισι περίπου χρό νια δολοφονία του Καποδίστρια!Και οι δύο αυτές δολοφονίες ήταν καλοσχεδιασμένες συνωμοσίες
από τις ίδιες καταχθόνιες δυνάμεις-ντόπιες και ξένες!
*Ο όρος αυτός δεν είχε διατυπωθεί ακόμα τότε! (Βλ.γι'αυτό,προσεχώς, στην υπ'αριθ.10 θεματική ενό
τητα αυτού του ιστότοπου,προς το τέλος,μία ενότητα που συνεχίζεται και θα συνεχιστεί περαιτέρω,
αλλά κυρίως στη θεματική ενότητα 34!)
Παραλειπόμενα από την εκπομπή "ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ"
1.Ο Καραϊσκάκης είχε τέσσερα παιδιά και όχι δύο που ακούστηκε στην εκπομπή του Χρήστου Βασιλόπουλου!Είχε δύο αγόρια και δύο κορίτσια,που έμεναν σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης
στο μικρό νησάκι Κάλαμος,στο Ιόνιο,απέναντι από την Ακαρνανία.Τα δυο κορίτσια του - οι "τσιού
παις"όπως τις αποκαλούσε - τέθηκαν υπό την προστασία του βασιλιά Όθωνα,καθώς ήταν πλέον ορφα
νά και από τους δυο γονείς τους.Αυτό συνέβη την ίδια μέρα των πανηγυρικών εκδηλώσεων για τη με
ταφορά των λειψάνων του Καραϊσκάκη-στις 21 Απριλίου 1835-από τη Σαλαμίνα, όπου είχε ταφεί αρ
χικά, στον τόπο που είχε τραυματιστεί θανάσιμα,στον Ανάλατο, κοντά στο Νέο Φάληρο, όπου χτίστη κε ένας βωμός που υπάρχει ακόμα σήμερα και όπου είναι τοποθετημένη η λειψανοθήκη του ήρωα,
ενώ σε διπλανό τάφο είναι τοποθετημένα τα οστά και των υπόλοιπων συναγωνιστών του.Αλλά και
τα δυο αγόρια του Καραϊσκάκη-ο Δημήτριος ο πρωτότοκος και ο Σπυρίδων-έτυχαν προστασίας.Σπού
δασαν αμφότεροι στη στρατιωτική σχολή της Αίγινας και διέπρεψαν ως αξιωματικοί του ελληνικού στρατού-ο Σπυρίδων μάλιστα και ως πολιτικός και υπουργός των Στρατιωτικών.Για την Ιστορία,να
αναφερθεί,επίσης,ότι ο Σπυρίδων ήταν επικεφαλής του ελληνικού στρατού που παρέλαβε την απελευ
θερωμένη Θεσσαλία,το 1881!Ο ίδιος είχε διατελέσει και υπασπιστής του Όθωνα.Αξιόλογη ήταν και
η δράση του έτερου γιου του Καραϊσκάκη, του Δημητρίου, ως στρατιωτικού, αλλά δεν είναι της στιγ
μής.Σύντομη αναφορά θα γίνει πιο κάτω.
2. Η πρώιμη δράση του Καραϊσκάκη στη Γράλιστα και η σύλληψή του!
Ως παράλειψη της εκπομπής του Χρήστου Βασιλόπουλου-μία παράλειψη,ωστόσο,που, όπως πληρο
φορήθηκα, οφείλεται,λόγω στενότητας χρόνου,στο μοντάζ - θεωρώ ότι είναι και η δράση του Καραϊ
σκάκη στο χωριό της Γράλιστας (σήμερα Ελληνόπυργος),που βρίσκεται κοντά στη Σπηλιά του Μαυ ροματίου.Γύρω από τη Γράλιστα περνούσε τον καιρό του ο Καραϊσκάκης από τα μικρά του χρόνια, αρπάζοντας καμιά κότα ή καλοκαιρινά φρούτα και πετροβολώντας τα συνομήλικα παιδιά! Με αυ τούς τους συνομήλικούς του,όμως,αργότερα,στα προεφηβικά του χρόνια,σύμπηξαν μία φοβερή παρέ
α που έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων της περιοχής - κυρίως του Φαναρίου που ανέβαιναν στις πλαγιές για να μαζέψουν ξύλα. Αυτό ήταν και το πρώτο "σχολείο"της πολεμικής τέχνης για τον Καραϊσκάκη,που φλεγόταν ήδη από την επιθυμία να γίνει κλέφτης στα βουνά και τιμωρός του δυνάστη!Αν θέλετε,αυτό ήταν το πρώτο .....αρματολίκι του,από όπου θα έπαιρνε τα πρώτα μαθήματα και θα έκανε τα πρώτα του βήματα, προτού γίνει ο Καπετάνιος των Αγράφων,αργότερα,και θα ανέβαινε στον κολοφώνα της ένδοξης πορείας του,στον υπέρ πάντων αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας! Για τη δράση του στη Γράλιστα είχε συλληφθεί ο Καραϊσκάκης, από τους άνδρες του Αλή-πασά,και μεταφέρθηκε στα Γιάννενα,σε ηλικία 16 ετών!
3. Το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη στο Αρματολιάτικο της Οξυάς!
Για τους ίδιους,όπως πιο πάνω,λόγους,έγινε από τη "ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ"και η περικοπή
αυτής εδώ της ενότητας: Το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη στο Αρματολιάτικο της Οξυάς! Το χω
ριό της Οξυάς βρίσκεται κουρνιασμένο στις πλαγιές της Καράβας, όπως βλέπουμε προς το θεσσαλι κό κάμπο.Η αξία αυτής της ενότητας έγκειται,όχι μόνο στο ότι εδώ ο Καραϊσκάκης είχε το στρατόπε δό του,ως Καπετάνιος των Αγράφων και προτού μπει στη φωτιά του μεγάλου αγώνα, ως αρχιστράτη γος της Ρούμελης,αλλά και στο ότι το Αρματολιάτικο της Οξυάς ήταν για τον ίδιο το πρώτο σκαλοπά τι που τον βοήθησε να πεταχτεί μετέπειτα στα δυσθεώρητα δώματα της στρατιωτικής ιεραρχίας.Το Αρματολιάτικο ήταν για τον Καραϊσκάκη η πρώτη θεσμική του θέση, ως αρματολού ή ως επικεφα λής (αποσπασματάρχη) 300 αρματολών,σε ένα από τα πέντε τμήματα που χωριζόταν τότε το αρματο λίκι των Αγράφων.Αλλά για το θέμα αυτό,ακολουθούν πιο κάτω,τόσο ένα άρθρο μου,από το Νοέμβρη του 2009,όσο και η ομιλία μου,σε μία εκδήλωση ιστορικής μνήμης που διοργανώθηκε από το Δήμο Μουζακίου και την Τοπική Κοινότητα της Οξυάς, στις 28 Αυγούστου 2011.Το Αρματολιάτι κο,επομένως,δεν είναι μόνο ένας απλός ιστορικός τόπος για το χωριό της Οξυάς-και το Δήμο Μουζα κίου. Ταυτόχρονα,είναι και ένας από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς τόπους της Ελλάδας!
Είναι μάλιστα εφάμιλλος της Σπηλιάς του Μαυροματίου,σε μία σχέση,θα λέγαμε,άνθους-καρπού! Στην ομώνυμη σπηλιά γεννήθηκε ο Καραϊσκάκης,ενώ στο Αρματολιάτικο άρχισαν να παίρνουν σάρκα και οστά τα οράματά του!Το μόνο,ίσως,που απομένει είναι το τυπικό μέρος της υπόθεσης:ο τυπικός, δηλαδή, χαρακτηρισμός του Αρματολιάτικου,ως ιστορικού τόπου, από το αρμόδιο ΥπουργείοΠολιτι σμού, ένα θέμα που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Τοπικής Κοινότητας της Οξυάς και του Δήμου Μουζακίου.Με την ευκαιρία,λοιπόν,αυτής της δημοσίευσης,θα ήθελα να παρακαλέσω τους παραπά νω τοπικούς φορείς να επιληφθούν του θέματος αυτού,εάν,εννοείται,δεν το έχουν κάνει ήδη μέχρι στιγμής.Τα στοιχεία γι'αυτή τη διαδικασία είναι στη διάθεση όλων, σ'αυτόν εδώ τον ιστότοπο.
Ευκαιρίας δοθείσης,μία επανόρθωση!
Τον Αύγουστο του 2011,είχα κάνει μία δημοσίευση-στον τοπικό Τύπο-για την καταγωγή και τον
τόπο γέννησης του Καραϊσκάκη.Όλα καλά-ένα άρθρο πολύ καλά δομημένο και εμπεριστατωμένο-αλ
λά στο τελείωμά του, στην τελευταία παράγραφο, έγιναν κάποια λάθη που δεν ήταν ποτέ στις προθέ
σεις μου.Και τούτο,γιατί εμπιστεύθηκα περισσότερο από όσο συνηθίζω -ή θα έπρεπε - κάποια πρόσω
πα!Ευκαιρίας δοθείσης,λοιπόν,θα ήθελα να προβώ στην επανόρθωση:
1.Μου είχαν πει ότι γνωρίζουν ότι στην περιοχή της Άρτας υπάρχουν πολλοί με το επώνυμο "Καραϊ
σκάκης"!Λίγο δύσκολο να το διασταυρώσεις,το ρισκάρισα και τους εμπιστεύθηκα!Λίγο αργότερα,
μετά από μία έρευνα,που έκανα,διεπίστωσα ότι στην περιοχή της Άρτας δεν υπάρχει ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ με το επώνυμο "Καραϊσκάκης"!Ούτε ένας!Καμιά δεκαριά "Καραϊσκάκηδες"υπάρχουν στην περιοχή του Βάλτου-όπου και ο τόπος καταγωγής του πατέρα του Καραϊσκάκη-και ίσως διπλάσιος αριθμός
στην περιοχή της Αττικής.
(Σχόλιο:Αν μου ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο,το δηλώνω εδώ ότι θα βγω -σ'αυτόν τον ιστότοπο -και θα
το γράψω:επωνύμως,τις προθέσεις και το στόχο τους!Αν κάποιοι δεν κατάλαβαν καλά,τι εννοώ,ας κά
νουν τον κόπο να διαβάσουν την υπ'αριθ.10 θεματική ενότητα αυτού του ιστότοπου!Και αν πάλι δεν
κατάλαβαν τίποτε - ή προσποιούνται ότι δεν κατάλαβαν τίποτε -τότε μάλλον θα χρειαστεί να κάνουν ένα καλό παγωμένο ντουζ!)
2.Σε μια εγκυκλοπαίδεια,είχα βρει την πληροφορία ότι ο πρώτος γιος του Καραϊσκάκη,ο Δημήτριος-
σπουδαίος αξιωματικός του ελληνικού στρατού και ένθερμος πατριώτης-το 1854 είχε εισβάλει,ως επι
κεφαλής ενός τμήματος στρατού,στην περιοχή του Ραδοβιζίου και επιτέθηκε κατά των Τούρκων στη
Σκουληκαριά της Άρτας.Σκοπός του,βέβαια,ήταν να συνεχίσει την προέλασή του για να απελευθερώ
σει και άλλα υπόδουλα εδάφη,αλλά ανακλήθηκε αμέσως από την ελληνική κυβέρνηση!Το γεγονός αυτό,σε συνδυασμό με την παραπάνω πληροφορία,με οδήγησε στη σκέψη ότι πιθανόν-λόγω και της
καταγωγικής του σχέσης με τη Σκουληκαριά-να είχε κάποιες διασυνδέσεις ή ακόμα και τόπο κατοικί
ας σ'αυτή την περιοχή της Άρτας.Ούτε και αυτό είχε κάποια σχέση με την πραγματικότητα.Τα παιδιά του Καραϊσκάκη-μετά τον Κάλαμο- έζησαν πάντοτε στην Αθήνα,εκτός του Σπυρίδωνα,ο οποίος,για
κάποιο διάστημα σε μικρή ηλικία,εστάλη ως υπότροφος στην προπαιδευτική στρατιωτική σχολή του Μονάχου,πριν από τις σπουδές του στην Αίγινα.
Για την Ιστορία,να πούμε ότι ο Δημήτριος Καραϊσκάκης-που σκόπευε να συνεχίσει την προέλασή
του,όπως είπα-ανακλήθηκε,γιατί η ελληνική κυβέρνηση-κατά την κατοχική περίοδο του Κριμαϊκού
πολέμου-αναγκάστηκε να προβεί σ'αυτή την ενέργεια από τους Γάλλους και Άγγλους,γιατί ήταν με το μέρος της Τουρκίας και δεν ήθελαν επ'ουδενί η Ελλάδα να επωφεληθεί τότε και να απελευθερώ
σει εδάφη της που βρίσκονταν υπό την κυριαρχία του σουλτάνου!
3.Επίσης,ο εγγονός του Καραϊσκάκη,ο Γεώργιος-γιος του Σπυρίδωνα-από την Αθήνα είχε έρθει στο
νομό Καρδίτσας-Τρικάλων τότε,όπου εκλεγόταν βουλευτής για τρεις συνεχόμενες εκλογικές αναμε
τρήσεις:το 1906,το 1910 και το 1915.Μετά αποσύρθηκε από την πολιτική ζωή και έζησε στηνΑθήνα.
Τέλος,ιδιωτεύων πια,παρευρέθηκε στις πανηγυρικές εκδηλώσεις, για τα εκατόχρονα του παππού του, όπως είπαμε πιο πάνω,στη Σπηλιά του Μαυροματίου,το 1927.
Αυτά,για αποκατάσταση της αλήθειας, ώστε να μην προσάπτουν σε μένα κάποιοι προθέσεις για πα
ραπληροφόρηση.'Αλλοι το κάνουν αυτό - μάλιστα με πολύ συστηματικό και εντελώς φυσικό τρόπο - παραπλανώντας το ανυποψίαστο κοινό!Αν αυτούς θεωρούν κάποιοι αξιόπιστους, τότε ποιοι οι απατε
ώνες;
Η ύπουλη δραστηριότητά τους!
Και για να καταλάβει ο κόσμος - τουλάχιστον οι έχοντες καλή προαίρεση που θέλουν να γνωρί
ζουν την αλήθεια-τι εννοώ εδώ,τους λέω το εξής απλό: Όταν έκανα την παραπάνω έρευνα - για να
διαπιστώσω αν πράγματι υπάρχουν "πολλοί"με το επώνυμο"Καραϊσκάκης"στην περιοχή της Άρτας-
αυτό,επειδή γνωρίζω τη μεθοδολογία που ακολουθούν,έγινε με απόλυτη μυστικότητα.Αν είχα πει έστω το παραμικρό τι σκέφτομαι να κάνω - ακόμα και τηλεφωνικά ή μέσω μηνυμάτων - αυτοί οι κύ
κλοι της διαστροφής και της απάτης θα είχαν σίγουρα παρέμβει,με έντεχνο και διακριτικό τρόπο,στα παρασκήνια,ώστε τα αποτελέσματα της έρευνάς μου να αλλοιωθούν!Αυτό συμβαίνει πάντα,δηλαδή,
και όχι μόνο σε μένα - τουλάχιστο εδώ και κάποια χρόνια!Το αντιλαμβάνεστε τώρα περί τίνος πρόκει
ται και γιατί εγώ τους χαρακτηρίζω έτσι! Δεν εμποδίζουν μόνο κάτι με τις παρασκηνιακές παρεμβά
σεις τους,αλλά και διαχέουν λίγο-λίγο δήθεν "έγκυρες πληροφορίες"και αδέσποτες φήμες, για πρόσω
πα και για καταστάσεις (π.χ.για Grexit)!Φυσικά,τους δόλιους στόχους τους,δεν τους ομολογούν στον
καθένα.Τους διαφυλάσσουν πολύ καλά μόνο για τους δικούς τους και "μυημένους"!
Σκεφθείτε,λοιπόν,να είχαν αλλοιωθεί τα στοιχεία της έρευνάς μου, όπως προείπα. Τότε,οι πληρο
φορίες που έντεχνα-παραπλανητικά-μου πρόσφεραν,πριν τη δημοσίευση του άρθρου μου,αλλά και η
ίδια η δημοσίευσή τους,θα έμεναν χωρίς επανόρθωση, άρα, εγώ θα ήμουν εκείνος που παραπληροφο
ρεί και όχι εκείνοι!Εγώ θα ήμουν ο αναξιόπιστος και όχι εκείνοι που έχουν στήσει ένα τεράστιο πλέγ
μα μηχανισμών και κατασκευάζουν την αλήθεια που θέλουν,προωθώντας αποτελέσματα μέσω τηςψυ
χολογικής διαδικασίας της αυτοεκπληρούμενης προφητείας-εδώ τεχνητής,εννοείται!Ακόμα και τώρα ,όμως,αυτοί είναι σε θέση να"ξαναχτυπήσουν"και να διακηρύξουν,με απόλυτη θρασύτητα αλλά και "πειστικότητα", ότι οι προθέσεις και οι στόχοι τους είναι μόνο για καλό της κοινωνίας αντί για
το ακριβώς αντίθετο!
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ "ΝΕΟΣ ΑΓΩΝ" 8.11.2009
Ο Καραϊσκάκης ως αποσπασματάρχης
στο Αρματολιάτικο της Οξυάς
Του Πάττα Γεωργίου
Πολλά έχουν γραφτεί ίσαμε σήμερα για το μεγάλο ήρωα της επανάστασης του 1821 Γεώργιο Καραϊσκάκη. Τι άλλο θα μπορούσε κανείς να προσθέσει στις χιλιάδες σελίδες που γράφτηκαν για τη σκοτεινή και ταπεινή καταγωγή του, για τη Σπηλιά του Μαυρομματιού όπου
γεννήθηκε, για την ορφάνεια, την καταφρόνεση και τον κατατρεγμό που γνώρισε στα παιδικά του χρόνια, για την πρώιμη δράση του σαν άγουρο κλεφτόπουλο γύρω από τη Γράλιστα, για τη σύλληψή του στα δεκάξι του χρόνια, για τα χρόνια κοντά στον Αλή πασά, για τη φυλάκισή του στο Τεπελένι, για την κλέφτικη ζωή του στα Άγραφα – καθώς και για τη δράση του ως αρματολού και Καπετάνιου αργότερα σ’ αυτά- για τη δίκη στην οποία άδικα τον έσυρε ο μηχανορράφος Μαυροκορδάτος και για τη μεγάλη προσφορά του στον αγώνα του γένους; Μόνο ένα μικρό πετραδάκι ακόμα θα ήθελα να προσθέσω πάνω σ’ αυτό το τεράστιο ψηφιδωτό που συνθέτει το πλαίσιο της ζωής και της δράσης του, μ’ αυτή τη δημοσίευση. Ένα άγνωστο μέχρι στιγμής πετραδάκι στο ψηφιδωτό της ζωής του, ναι, αλλά για τον τόπο, όπου αυτό αναφέρεται, αποτελεί τη μέγιστη τιμή.
Αναδιφώντας τις πηγές για τη ζωή και τη δράση του Καραϊσκάκη, εντελώς τυχαία πρόσφατα έπεσε στην αντίληψή μου ότι στα νεανικά του χρόνια έδρασε και ως Κιολιντζής (αποσπασματάρχης) στο χωριό της Οξυάς, τότε Σιάμου ή Σάμη (βλ. «Καραϊσκάκης», Θεμ. Πέτρου, σελ. 56). Συγκεκριμένα, στάλθηκε εκεί στα 1811 από τον Αλή πασά, προφανώς μετά από επιθυμία του ιδίου, καθώς το χωριό Σιάμου βρισκόταν κοντά στα πρώτα εφηβικά του λημέρια και λίγες ώρες μόνο δρόμο από τη γενέτειρά του. Τεκμαίρεται μάλιστα ότι στο χωριό Σιάμου είχε καταφύγει παλιότερα, όταν κυνηγήθηκε από τον πασά των Τρικάλων, γιατί άνοιγε τουφεκίδι- μαζί με συνομηλίκους του- εναντίον των Τούρκων του Φαναρίου, που ανέβαιναν στις πλαγιές της Γράλιστας για να μαζέψουν ξύλα. Μετά από λίγο καιρό βέβαια συνελήφθη από τμήμα Αλβανών και οδηγήθηκε στον Αλή πασά, στα Γιάννενα, από το μαχαίρι του οποίου γλίτωσε χάρη στο γεγονός ότι εκείνος γνώριζε πολύ καλά την καλόγρια μητέρα του, η οποία περνούσε συχνά από το παλάτι του, πουλώντας εικόνες, σταυρουδάκια και άλλα χρειώδη της εποχής εκείνης.
Με ποια όμως συγκυρία βρέθηκε ο Καραϊσκάκης αποσπασματάρχης στο χωριό της Οξυάς: Στάλθηκε από τον Αλή πασά, όπως είπα, και γι’ αυτό θα χρειαστεί να ξαναπιάσω για λίγο το νήμα της ζωής του κοντά στο βεζύρη των Ιωαννίνων.
Αρχικά, έμεινε κοντά στον Αλή πασά για πέντε συνεχόμενα χρόνια. Έχαιρε μεγάλης εκτίμησης για τα προσόντα του από τον Αλή, γι’ αυτό και τον έπαιρνε μαζί του σε κάθε του εκστρατεία . Παρά την εκτίμηση, όμως, και την εύνοια που είχε ο Καραϊσκάκης από τον Αλή, «η φυσική ζωηρότης του και το μίσος του κατά των Οθωμανών- όπως γράφει ο Περραιβός- τον έρριψαν εις πολλάς αταξίας», ώσπου κάποτε ο Αλής, αγανακτισμένος, τον έκλεισε στις φυλακές του Τεπελενιού! Από τη φυλακή δραπέτευσε μετά από δύο χρόνια, το 1805- στα 23 του ήταν τότε- κουβαλώντας δυστυχώς μαζί του και την ασθένεια της φθίσης που έμελλε να τον ταλαιπωρεί από τότε σε όλη τη μετέπειτα ζωή του. Εντάχθηκε αμέσως στην κλέφτικη ομάδα του Κατσαντώνη- του οποίου έγινε πρωτοπαλλήκαρο- μια ομάδα που έσπερνε το φόβο και τον τρόμο σε Οθωμανούς και Αλβανούς. Μετά τη σύλληψη του Κατσαντώνη, ύστερα από προδοσία, μέσα στη σπηλιά όπου κατέφυγε βαριά άρρωστος, ο Αλή πασάς κάλεσε τους υπόλοιπους συντρόφους του να σταματήσουν τη δράση τους- που ασφαλώς συνεχιζόταν ακόμα πιο έντονα- να σβήσουν τα παλιά και να τους δώσει αρματολίκια. Δεν έχασαν την ευκαιρία και η πρόταση του Αλή έγινε δεκτή. Ε, τότε ήταν που ο Καραϊσκάκης ορίστηκε Κιολιντζής στο χωριό Σιάμου. Παρενθετικά, δυο λόγια μόνο εδώ για τα κιόλια. Τα κιόλια- από την τούρκικη λέξη ΄΄κιόλ΄΄ που σημαίνει τμήμα- ήταν τμήματα των αρματολικιών, που είχαν προφανώς ως στόχο την καλύτερη φύλαξή τους. Το αρματολίκι των Αγράφων χωριζόταν σε πέντε κιόλια. Ένα απ’ αυτά ήταν το Σιάμ-Κιόλι, με έδρα τη Σιάμου, το απόσπασμα των αρματολών του οποίου είχε υπό την εποπτεία του ολόκληρη τη λεκάνη από την Καράβα, όπως βλέπουμε προς τον κάμπο, μέχρι το Μουζάκι και Μαυρομμάτι. Τα υπόλοιπα τέσσερα κιόλια των Αγράφων είχαν έδρα το Νεοχώρι, το Πετρίλο-Λεοντίτο, τη Ρεντίνα και τον Αμάραντο.
Έχοντας, λοιπόν, ως δεδομένο ότι ο Καραϊσκάκης υπήρξε για μερικά χρόνια αποσπασματάρχης στο χωριό της Οξυάς, το ερώτημα, που μπαίνει , είναι σε ποιο μέρος του χωριού αυτού είχε το λημέρι του. Η ίδια η τοποθεσία σαφέστατα το υποδεικνύει: στο Αρματολιάτικο! Είναι μια τοποθεσία που βρίσκεται νοτιοανατολικά του χωριού, στη βάση του δάσους της Οξυάς και πολύ κοντά στο συνοικισμό της Μεγάλης Βρύσης.
Ένα δεύτερο, τέλος, ερώτημα που μπαίνει- αφού έτσι έχουν τα πράγματα- γιατί δεν διασώθηκε τίποτε από τη στοματική παράδοση του χωριού, έστω κάτι που να αναφέρεται στον Καραϊσκάκη; Η απάντηση σ’ αυτό είναι πολύ απλή, νομίζω. Την εποχή εκείνη που ο Καραϊσκάκης βρέθηκε στο χωριό Σιάμου, ήταν ακόμα εντελώς άγνωστος. Μετά από μία δεκαετία περίπου ανέλαβε ως Καπετάνιος το αρματολίκι των Αγράφων και πολύ αργότερα η φήμη του έφθασε παντού, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της πατρίδας μας, όταν είχε γίνει ήδη αρχιστράτηγος της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και έλαμψε το άστρο του ως ένα φαινόμενο στρατηγικής μεγαλοφυΐας και γενναιοψυχίας. Το μόνο συναφές στοιχείο της παράδοσης που διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας, από στόμα σε στόμα, αφορά την τοποθεσία. Στο Αρματολιάτικο- που σήμερα είναι κτήμα του Κώστα Δ. Μπλέτσα- παλαιότερα, μας είπαν, υπήρχαν δύο μεγάλες κερασιές και μία βρύση, γύρω από την οποία είχαν το λημέρι τους αρματολοί. Η πληροφορία πάντως, που μας δίνει στο βιβλίο του ο Θεμιστοκλής Πέτρου- μετά από εξαντλητική όντως έρευνα όλων των βιογράφων και των άλλων σχετικών πηγών για τη ζωή και τη δράση του Καραϊσκάκη – είναι απολύτως έγκυρη, καθώς έρχεται και δένει και με το γεγονός ότι στο χωριό της Οξυάς είχε το στρατόπεδό του ο Καραϊσκάκης την άνοιξη του 1823, όταν προετοιμαζόταν να αποκρούσει την επίθεση του Σελιχτάρ πασά εναντίον του ορεινού όγκου των Αγράφων, μία περιοχή που αποτελούσε το λίκνο του κλεφταρματολισμού και στεκόταν εμπόδιο στα σχέδια των Τούρκων.
Πηγές: 1. «Καραϊσκάκης», Θεμιστοκλή Ηλ. Πέτρου, 1973 (Πρώτο βραβείο πανελλήνιου
διαγωνισμού της Νομαρχίας Καρδίτσας για τα 150 χρόνια από την επανάστα
ση του 1821).
2. «Ιστορία και παράδοση της Οξυάς Καρδίτσας και της περιοχής των Αγράφων»,
1995, έργο του ιδίου του αρθρογράφου.
3. « Το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη στην Οξυά», άρθρο του Λάμπρου Α. Γριβέ
λα στην τοπική εφημερίδα «ΟΞΥΑ», φ. 10 και 11.
"ΠΡΩΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ" 30.8.2011
Εκδήλωση ιστορικής μνήμης
στο Αρματολιάτικο της Οξυάς
Την Κυριακή, 28 Αυγούστου 2011, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, στο Αρματολιάτικο της Οξυάς, μία λιτή αλλά πολύ ουσιαστική ως προς το περιεχόμενό της εκδήλωση ιστορικής μνήμης, για τα 200 χρόνια από την εγκατάσταση εκεί του Γεωργίου Καραϊσκάκη, ως επικεφαλής αρματολών στο Σιάμ-Κιόλι. Στην ομιλία του, ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης κ. Γιώργος Πάττας είπε τα εξής:
Αγαπητοί φίλοι,
Σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας σήμερα σ’ αυτή μας την εκδήλωση, η οποία γίνεται στο πλαίσιο της ιστορικότητας αυτού του χώρου αλλά και της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την εγκατάσταση εδώ, στην πρώτη θεσμική του θέση, του ήρωα της επανάστασης του 1821 Γεωργίου Καραϊσκάκη.
Ευχαριστώ,επίσης,και όσους μίλησαν με κολακευτικά λόγια για το πρόσωπό μου. Τα θεωρώ περιττά.
Όλα αυτά τα χρόνια, αγαπητοί φίλοι, δεν έκανα τίποτε περισσότερο από το να επιτελώ το χρέος μου απέναντι στον τόπο που γεννήθηκα, ένα χρέος το οποίο συνίσταται σε μια προσπάθεια να φέρω στο φως ό,τι από αυτό τον τόπο αξίζει να εκτιμηθεί και να συνυπολογιστεί ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της Ιστορίας του και της ταυτότητάς του. Το Αρματολιάτικο, στο οποίο σήμερα βρισκόμαστε, αγαπητοί φίλοι, είναι ακριβώς αυτό: το πιο ιστορικό μέρος του τόπου μας – και όχι μόνο του τόπου μας βέβαια. Ίσως, μάλιστα, γι’ αυτό η μοίρα μάς το επιφύλασσε ως έκπληξη για να έρθει τελευταίο στην επιφάνεια, καθώς μόλις πρόσφατα ανακαλύψαμε την ιστορικότητά του.
Όταν πέρυσι τον Ιούνιο, αγαπητοί φίλοι, επισκέφθηκα αυτό το μέρος, για πρώτη φορά μετά την εξαγωγή των συμπερασμάτων μου όπως αυτά τα ανακοίνωσα σε άρθρο μου στις 8 Νοεμβρίου 2009, στάθηκα σ’ αυτό εδώ το σημείο ώρα πολλή, ως ευλαβής προσκυνητής μπροστά σε ατίμητο κειμήλιο ιστορικής μνήμης. Και δε σας κρύβω ότι ένιωσα συγκίνηση και περηφάνια μαζί. Από αυτό εδώ το μέρος, αγαπητοί φίλοι, ξεκίνησε επίσημα τη δράση του ο μεγάλος ήρωας της επανάστασης του 1821 Γεώργιος Καραϊσκάκης. Και όταν λέω ΄΄επίσημα΄΄, εννοώ ότι ξεκίνησε από εδώ τη δράση του από επίσημη, θεσμική θέση. Ανεπίσημα βέβαια είχε ξεκινήσει τη δράση του πολύ νωρίτερα, πρώτα ως άγουρο κλεφτόπουλο γύρω από τη Γράλιστα και μετέπειτα ως Kλέφτης στα Άγραφα και πρωτοπαλλήκαρο του ατρόμητου αρχικλέφτη Κατσαντώνη.
Ήταν άνοιξη του 1811, όταν ο Αλή-πασάς ανέθεσε στον 28χρονο τότε Καραϊσκάκη να αναλάβει επικεφαλής ενός αποσπάσματος αρματολών στο χωριό Σιάμου, προφανώς κατόπιν επιθυμίας του ιδίου του Καραϊσκάκη. Παρενθετικά, να πούμε ότι πριν από μερικά χρόνια – εκεί γύρω στα 1787 – ο σουλτάνος είχε παραχωρήσει στον Αλή –πασά τη Θεσσαλία, επομένως και την περιοχή των Αγράφων όπου και βρισκόμαστε. Το απόσπασμα αυτό των αρματολών, όπως είπα, είχε ως έδρα το χωριό Σιάμου – και συγκεκριμένα το Αρματολιάτικο. Είχε δε υπό την εποπτεία του ολόκληρη αυτή τη λεκάνη από την Καράβα μέχρι το Μουζάκι και το Μαυρομάτι, όπου και η γενέτειρα του Καραϊσκάκη. Η περιοχή αυτή – πρέπει να πούμε – ήταν ένα από τα πέντε τμήματα του αρματολικιού των Αγράφων, ένα ΄΄κιόλ΄΄ στα τούρκικα, και ονομαζόταν τότε Σιάμ-Κιόλι, μετά από σύντμηση του ονόματος Σιάμου του χωριού σε Σιάμ. Αργότερα, βέβαια, με την αποχώρηση των Τούρκων, εξέλιπε η τούρκικη λέξη ΄΄Κιόλι΄΄ και έμεινε η ονομασία Σιάμ, μέχρι το 1930, όταν πλέον το χωριό μετονομάστηκε σε Οξυά.
Εδώ, αγαπητοί φίλοι, σ’ αυτό το μέρος, στο Αρματολιάτικο, είχε για κάποια χρόνια το λημέρι του ο Καραϊσκάκης (τους καλοκαιρινούς μόνο μήνες, εννοείται, για τις περιόδους εκείνες που δεν υπήρχαν πολεμικά επεισόδια). Εδώ, γύρω από τη βρύση, που τότε υπήρχε σ’ αυτό το μέρος, από την οποία οι αρματολοί έπιναν νερό. Πολύ πιθανό μάλιστα αυτή η βρύση να ήταν και ο λόγος που οι αρματολοί έκαναν εδώ το λημέρι τους και όχι κάπου αλλού, πάνω στον στρωμένο με καλντερίμι δρόμο που οδηγούσε από το Φανάρι στα Κουμπουριανά, όπου τότε λειτουργούσε δικαστήριο με δύο Έλληνες δικαστές και έναν Τούρκο (κατή). Πριν από μερικές δεκαετίες, όταν το χωριό της Οξυάς έσφυζε από ζωή, η ίδια πάλι βρύση γέμιζε αυτή τη στέρνα που έχουμε μπροστά μας, από την οποία τότε πότιζε τα γύρω του χωράφια ο αείμνηστος πια Δημήτρης Μπλέτσας.
Σύμφωνα με την παράδοση – και με όσα μου είπαν οι γεροντότεροι του χωριού πριν από 25 περίπου χρόνια – γύρω από αυτή τη βρύση στο Αρματολιάτικο υπήρχαν και μία ή δύο κερασιές, όπου οι αρματολοί κρεμούσαν τ’ άρματά τους. Εδώ στα γύρω ισιώματα ο Καραϊσκάκης και οι σύντροφοί του έψηναν και στήνανε χορό τις μέρες της χαράς. Σ’ αυτό εδώ το μέρος, επίσης, ο Καραϊσκάκης είχε το στρατόπεδό του – κάπου 4.500 άτομα – την άνοιξη του 1823, όταν προετοιμαζόταν να αποκρούσει την επίθεση του Σελιχτάρ πασά εναντίον των Αγράφων, έναν ορεινό όγκο ο οποίος με τους αρματολούς και τους Κλέφτες του στεκόταν πάντοτε εμπόδιο στα σχέδια των Τούρκων. Ήταν όντως ευτύχημα γα το σκλαβωμένο γένος, αγαπητοί φίλοι, η θέσπιση από τους Τούρκους του θεσμού του αρματολισμού, έναν θεσμό με τον οποίο ανέθεταν σε Έλληνες Κλέφτες τη φύλαξη των ορεινών διαβάσεων, έναντι μικρής αμοιβής (τους γνωστούς λουφέδες). Ο ρόλος των αρματολών ήταν τεράστιας σημασίας για την απελευθέρωση του έθνους μας, καθώς από τη μια μεριά είχαν τη δυνατότητα να βρίσκονται σε διαρκείς συνομιλίες με τους Τούρκους, ενώ από την άλλη είχαν και την ευχέρεια να διατηρούν μυστική επικοινωνία με τα αδέλφια τους, τους Κλέφτες, που ζούσαν ελεύθεροι πάνω στα απάτητα από τους Τούρκους βουνά μας.
Ποιος θα το πίστευε, στ’ αλήθεια, αγαπητοί φίλοι, αυτό το ταπεινό σήμερα τοπίο, όπου μικροί κάποτε εδώ ερχόμασταν με τις κατσίκες μας, ότι είχε τη μεγάλη τιμή να φιλοξενεί για μερικά χρόνια τον μετέπειτα Καπετάνιο των Αγράφων και ύστερα αρχιστράτηγο της Στερεάς Ελλάδας και μεγάλο ήρωα Γεώργιο Καραϊσκάκη. Προσωπικά, αισθάνομαι – και το ίδιο αίσθημα πιστεύω ότι διαπερνά όλους σας – ότι επί 200 ολόκληρα χρόνια καθόμασταν επάνω σε έναν θησαυρό, χωρίς και να το γνωρίζουμε. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε, αγαπητοί φίλοι, ότι θησαυροί δεν είναι μόνο αυτοί που έχουν ανταλλακτική αξία. Οι μεγαλύτεροι μάλιστα θησαυροί είναι αυτοί που έχουν ιστορική και πολιτιστική υπόσταση. Και το Αρματολιάτικο ανήκει πλέον σ’ αυτούς τους θησαυρούς. Δεν είναι απλώς ένα φυσικό τοπίο, αλλά και ένας χώρος ιστορικής μνήμης με ιδιαίτερη σημασία. Από τούδε και στο εξής, το Αρματολιάτικο δεν θα θεωρείται μόνο το πιο ιστορικό κομμάτι του τόπου μας, αλλά και κομμάτι της Ιστορίας των Αγράφων και της πατρίδας μας, γενικότερα. Το Αρματολιάτικο και η Σπηλιά του Μαυροματίου εφεξής θα αποτελούν δύο πόλους με ιδιαίτερα έντονους εθνικούς συμβολισμούς. Αν στη Σπηλιά του Μαυροματίου γεννήθηκε μία ακόμα φλογώδης ελπίδα για την ελευθερία του έθνους, στο Αρματολιάτικο άρχισαν να χαλυβδώνονται και να δρομολογούνται τα οράματα που ο μεγάλος ήρωας του 1821 κουβαλούσε και γαλβάνιζε επί χρόνια μέσα του. Αυτό το μήνυμα του οραματισμού, της αποφασιστικότητας και του ατόφιου πατριωτισμού παίρνουμε μαζί μας σήμερα από αυτόν εδώ το χώρο.
Ο τρόπος, με τον οποίο ένας λαός, αγαπητοί φίλοι, καταναλώνει και ανακατασκευάζει το ιστορικό του παρελθόν, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό, τόσο το παρόν όσο και το μέλλον του. Ιδιαίτερα μάλιστα σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές, που διέρχεται η χώρα μας, η αναβάπτιση στο ιστορικό μας παρελθόν αισθανόμαστε ότι είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία, προκειμένου να αναλάβουμε δυνάμεις και να αντλήσουμε διδαχές. Εθνική ομοψυχία, συστράτευση σ’ έναν κοινό στόχο, διαρκής αγώνας και απόρριψη κάθε μισαλλόδοξης σκέψης, είναι το κυρίαρχο αίτημα των καιρών που πρέπει να ενστερνιστούμε ως λαός, προκειμένου να πετύχουμε την ανόρθωση της οικονομικής και κοινωνικής μας ζωής, μέσα στο πνεύμα μιας φεντεραλιστικής ευρωπαϊκής αλληλέγγυας συνείδησης και συνευθύνης, ως της μόνης σήμερα προοπτικής για διέξοδο από την κρίση.
Με τη λιτή και απέριττη αυτή σημερινή μας εκδήλωση, αγαπητοί φίλοι, οριοθετούμε κι εμείς με περισσότερη αυτοσυνειδησία το μέλλον αυτού του τόπου, της γενέτειράς μας. Και με αυτές τις σκέψεις κατά νου, το Αρματολιάτικο μας καλεί να προβούμε στις απαραίτητες συντονισμένες ενέργειες, ώστε ο χώρος αυτός να καταστεί επισκέψιμος, τόσο για τους μεγάλους όσο – και κυρίως – για τα σχολεία και τα παιδιά που αποτελούν το μέλλον αυτού του τόπου. Πέρα από τις βιωματικές αφορμήσεις για περαιτέρω αναζητήσεις και περισσότερες γνώσεις από την τοπική αλλά και γενικότερη ιστορία μας, ο βασικός στόχος θα πρέπει να είναι να εμφυσήσουμε στα παιδιά αυτό που προανέφερα: το γνήσιο πατριωτισμό! Και αυτό ασφαλώς δεν έχει να κάνει με κούφια έπαρση, εθνοκαπηλεία, εθνικιστικούς εγωισμούς και φονταμενταλισμούς, αλλά με τη γνήσια, ως φυσική αναγκαιότητα, αγάπη για τον τόπο μας και την πατρίδα. Αγαπώ την πατρίδα μου, μαθαίνω την Ιστορία της, ενδιαφέρομαι να ενημερωθώ όσο γίνεται καλύτερα για τους κινδύνους που διατρέχει και κάνω ό,τι μου είναι δυνατό για να συμβάλω στην προσπάθεια να είναι ασφαλής και να προχωρά στο δρόμο της προόδου. Αυτό, θαρρώ, είναι το πραγματικό πλαίσιο του περιεχομένου ενός γνήσιου πατριωτισμού, που πρέπει επιτέλους να περάσουμε στη συνείδηση των παιδιών μας, ώστε να στηρίζονται στέρεα όπου πατούν και να μην παραπαίουν μπροστά στα σκιάχτρα του εθνικισμού και του εθνομηδενισμού, που αποτελούν τους δύο εκ διαμέτρου αντίθετους πόλους, της εθνοκαπηλείας από τη μια, και της αυτοκαταλυτικής διεθνιστικής ψευδοϊδεολογίας, από την άλλη, μία ψευδοϊδεολογία που δεν είναι άμοιρη ευθυνών για τη σημερινή κατάσταση της χώρας μας.
Κάποια στιγμή, αγαπητοί φίλοι, θα πρέπει σ’ αυτό το μέρος να γίνουν οι αναγκαίες διαμορφώσεις του χώρου και να τοποθετηθεί μία μαρμάρινη πλάκα, όπου θα αναγράφονται με μία νοηματική πύκνωση επιλεγμένα σημεία από όσα σήμερα εδώ ακούστηκαν. Σε κάθε περίπτωση, η βοήθειά μου προς τους συλλόγους μας και την κοινότητά μας – και στο βαθμό που αυτό μου είναι δυνατό – θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, εφόσον και όταν μου ζητηθεί. Αν βέβαια στο μέλλον η ελληνική πολιτεία αποφάσιζε να δημιουργήσει στο Αρματολιάτικο ένα πρότυπο μουσείο για τους αρματολούς και τους Κλέφτες, αυτό θα ήταν η πιο ιδανική περίπτωση αξιοποίησης αυτού του χώρου και ευχής έργον για τον τόπο μας και την πατρίδα μας, γενικότερα. Ένα τέτοιο μουσείο θα είχε αξία μόνο στο μέρος που γέννησε τα ίδια τα γεγονότα. Πρότυπο μπορεί να θεωρηθεί ένα έργο μέσα στο φυσικό του χώρο.
Τέλος, για να γίνει αυτός εδώ ο χώρος επισκέψιμος, αγαπητοί φίλοι, θα πρέπει απαραιτήτως να υπάρξει καλύτερη και πιο άνετη πρόσβαση και αυτό ασφαλώς ακουμπά στις αρμοδιότητες των τοπικών, δημοτικών και περιφερειακών αυτοδιοικητικών μας Αρχών. Αυτό που απαιτείται αρχικά είναι η βούληση και η απόφαση για αξιοποίηση του ιστορικού αυτού τόπου, μέσω ειδικών προγραμμάτων που σίγουρα θα βρεθούν.
Μία ιδέα, αγαπητοί φίλοι, δεν είναι παρά μία θεωρητική σύλληψη. Αποτελεί ωστόσο και ένα ενζυματικό εργαλείο που εμπεριέχει μία συλλογικά αναγωγική δυναμική, προκειμένου αυτή η ιδέα να γίνει πράξη. Είναι ένας σπόρος, αν θέλετε. Το αν όμως αυτή η ιδέα θα υλοποιηθεί και αν αυτός ο σπόρος θα καρπίσει, αυτό πλέον εξαρτάται από τους αυτοδιοικητικούς μας φορείς, όπως είπα: από τον πρόεδρο και το Τοπικό Συμβούλιο της Οξυάς, το Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Μουζακίου και από την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Κατά κάποιο τρόπο βέβαια εξαρτάται και από τους πολιτιστικούς συλλόγους μας και όχι μόνο της Οξυάς, καθώς η ιστορικότητα αυτού του χώρου αγκαλιάζει την ευρύτερη κοινωνία μας. Όνειρο ζωής και στοίχημα για τον καθένα μας θα αποτελεί στο εξής η ρεαλιστική και τόσο δημιουργική για την περιοχή μας ιδέα να γίνει το Αρματολιάτικο χώρος επισκέψιμος.
Αν το μέλλον μοιάζει πράγματι, αγαπητοί φίλοι, με ένα κλειστό βιβλίο που δεν μπορούμε εύκολα να το ανοίξουμε και κάθε μέρα που περνάει μας αποκαλύπτει μία μόνο από τις σελίδες του, ας ελπίσουμε, προσευχόμενοι, ότι αυτό το βιβλίο δεν θα περιέχει πολλές σελίδες, μέχρι την ημέρα που θα δούμε να συνωστίζονται στο Αρματολιάτικο σχολεία και επισκέπτες. Η πολυπόθητη επισκεψιμότητα αυτού του χώρου και οι παιδικές φωνές γύρω από το λημέρι του Καραϊσκάκη, στο Αρματολιάτικο, θα ήταν μία επιπλέον δικαίωση για το μεγάλο μας ήρωα και η έκφραση της πιο βαθιάς ευγνωμοσύνης μας για την τεράστια προσφορά του στον αγώνα για την απελευθέρωση του έθνους και της κοιτίδας του πολιτισμού.
Σας ευχαριστώ θερμά και πάλι, αγαπητοί φίλοι, που είχατε την καλοσύνη να τιμήσετε με την παρουσία σας τη σημερινή μας εκδήλωση, στο ιστορικό πια Αρματολιάτικο, ένα μέρος το οποίο για τον Καραϊσκάκη αποτέλεσε το πρώτο δυνατό πάτημα για να εκτιναχθεί στη συνέχεια ως τα μεσούρανα της ιεραρχίας και να φτάσει ως την ύψιστη κορύφωση της στρατηγικής μεγαλοφυΐας, του ηθικού του μεγαλείου και της άφθαρτης δόξας.
Η δημοσίευση αυτή γίνεται με αφορμή την 194η Εθνική μας επέτειο της 25ης Μαρτίου αλλά και με αφορμή την προβολή της τηλεοπτικής εκπομπής "ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ", του Χρήστου Βασιλόπουλου (ΝΕΡΙΤ,25.3.2015,ώρα 19.50'), μία εκπομπή που ήταν αφιερωμένη στο μεγάλο ήρωα της επα νάστασης του 1821 Γεώργιο Καραϊσκάκη.
Όλα τα στοιχεία, που η εκπομπή του Χρήστου Βασιλόπουλου ανέφερε, προσωπικά θεωρώ ότι ήταν σωστά: από τη γέννηση του ήρωα μέχρι την ημέρα του θανάτου του, ανήμερα της γιορτής του στις 23 Απριλίου 1827! Επειδή κάποια στιγμή στο παρελθόν είχα ασχοληθεί αρκετά με τη ζωή, τη δράση και τη στρατηγική μεγαλοφυία του Καραϊσκάκη, γι΄αυτό, ας μου επιτραπεί συμπληρωματικά να επικεντρώσω - συνοπτικά - την προσοχή μου σε κάποια σημεία που αποτελούν και το απόσταγμα των προσωπικών μου ερευνών και συμπερασμάτων, αλλά και σε κάποια άλλα που ακόμα σήμερα αποτελούν αντικείμενο διχογνωμίας μεταξύ των ιστορικών - και όχι μόνο.Τα συμπεράσματα αυτά έχουν ως εξής:
1.Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης γεννήθηκε το 1782 στην ομώνυμη Σπηλιά του Μαυροματίου Καρδίτσας,
κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου,μία μονή που υπάρχει και λειτουργεί και σήμερα,σε μία γραφική τοποθεσία στα νοτιοανατολικά του Μουζακίου.Ο ιστορικός αυτός τόπος είναι ήδη προσβάσι
μος σήμερα για τους επισκέπτες,με σύγχρονο ασφαλτοστρωμένο δρόμο.
Η μητέρα του ήρωα,Ζωή Ντιμισκή-κατά κόσμον Διαμάντω-από τη Σκουληκαριά της Άρτας,ήταν καλόγρια στο παραπάνω μοναστήρι,γι'αυτό και το προσωνύμιο "ο γιος της καλογριάς"του Καραϊσκά
κη.Στο μοναστήρι η Ζωή κλείστηκε μετά το θάνατο του άντρα της,ενός πλούσιου πρόκριτου από το Μαυρομάτι,ονόματι Γιάννης Μαυροματιώτης.Πατέρας του Καραϊσκάκη ήταν ο αρματολός Ίσκος Δημήτριος ή Καραίσκος-λόγω του μελαψού του χρώματος-από τα χωριά του Βάλτου.
Μία άνευ αντικειμένου διαμάχη!
Με την ευκαιρία αυτής της δημοσίευσης,θα ήθελα να ξεκαθαριστεί πλέον κάτι.Παλαιότερα,είχε δημιουργηθεί μία διαμάχη μεταξύ του Μαυροματίου και της Σκουληκαριάς,για τον τόπο γέννησης του Καραϊσκάκη.Ήταν μία τεχνητή διαμάχη που είχε εγερθεί από τους Αρτινούς, για λόγους προβο
λής της περιοχής τους μέσα από τη διεκδίκηση και του τόπου γέννησης του ήρωα.Η πρώτη σχετική δημοσίευση έγινε-όχι τυχαία-το Μάη του 1927,δηλαδή λίγο πριν από τις πανηγυρικές εκδηλώσεις που έγιναν στη Σπηλιά του Μαυροματίου-22 Μαίου-για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του Καραϊ
σκάκη.Αργότερα βέβαια ακολούθησαν και άλλες δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και περιοδικά της Άρτας,δημοσιεύσεις που μιλούσαν για μία δήθεν παράδοση που υπήρχε στην περιοχή της Σκουληκα ριάς ότι ο Καραϊσκάκης γεννήθηκε στο εκεί μοναστήρι τους!Αυτά κάνουν κάποιοι και υπονομεύουν
την τεράστια σημασία της ιστορικής παράδοσης ενός τόπου,ένα θέμα για το οποίο πρόκειται να κάνω
εμπεριστατωμένη τοποθέτηση σε μία προσεχή δημοσίευσή μου σ'αυτόν τον ιστότοπο.
Το ζήτημα της παραπάνω διαμάχης σήμερα πρέπει να θεωρείται λήξαν!Δεν είναι αυτό υπόθεση το
πικού χαρακτήρα-τι θέλει,δηλαδή,ή τι δεν θέλει ένας τόπος.Είναι θέμα της ίδιας της Ιστορίας και η
Ιστορία αποφάνθηκε οριστικά και αμετάκλητα:Η Ζωή Ντιμισκή καταγόταν από τη Σκουληκαριά της
Άρτας και τόπος γέννησης του Καραϊσκάκη είναι το Μαυρομάτι Καρδίτσας.Τελεία και παύλα επ'αυ
τού!Οι πανηγυρικές εκδηλώσεις,άλλωστε,που έλαβαν χώρα το 1927,όπως είπαμε,στη Σπηλιά του
Μαυροματίου,δεν ήταν τοπικού χαρακτήρα.Ήταν πανελλήνιας εμβέλειας και διοργανώθηκαν από Επιτροπή που ορίστηκε από την Ακαδημία των Αθηνών,μία Επιτροπή που αποτελούνταν από τα πιο
φωτεινά μυαλά εκείνης της εποχής και μελέτησε διεξοδικά-και χωρίς προκαταλήψεις-το θέμα αυτό. Μάλιστα,στις εκδηλώσεις εκείνες κλήθηκε και μίλησε ο εγγονός του ήρωα,που έφερε το όνομα του
παππού του:Γεώργιος Καραϊσκάκης-γιος του δεύτερου άρρενος παιδιού του Καραϊσκάκη!Από τα λεχθέντα του ίδιου του εγγονού του Καραϊσκάκη διαφαίνεται η πλήρης αποδοχή των αποφάσεων της
Επιτροπής και του περιεχομένου των εκδηλώσεων.Ας με συγχωρήσουν,λοιπόν,οι φίλοι μας από την περιοχή της Άρτας για την παρέμβασή μου αυτή.Δεν έχει να κάνει με τοπικισμούς αλλά με την ίδια την ιστορική αλήθεια.Έχουν κι εκείνοι κάθε δικαίωμα να μιλούν και να τιμούν το μεγάλο τέκνο της
πατρίδας μας,το Γεώργιο Καραϊσκάκη,αλλά για έναν και μόνο λόγο:για την καταγωγή της μητέρας του ήρωα από τα μέρη τους.Τίποτε λιγότερο,τίποτε περισσότερο!Μία άνευ αντικειμένου διαμάχη δεν
έχει πλέον κανένα νόημα να συντηρείται από οποιονδήποτε,εκτός από το να συντηρεί τις τοπικιστι
κού χαρακτήρα προστριβές και τη μιζέρια σ'αυτό τον τόπο!
2. Ο θάνατος του Καραϊσκάκη!
Για το θάνατο του Καραϊσκάκη,όλα τα στοιχεία,που συνέλεξα,οδηγούν σ'αυτό που είπε ο Γιάννης
Βλαχογιάννης - λογοτέχνης,ιστοριοδίφης και αντικειμενικός βιογράφος - στο έργο του "Ο Καραϊσκά
κης" ότι υπήρξε "καταχθόνιο σχέδιο"εναντίον του ήρωα!Άλλωστε,και η ομολογία του ίδιου του
Καραϊσκάκη-λίγες ώρες μετά τον τραυματισμό του-ότι γνωρίζει "τον αίτιον",τα λέει όλα!Όλοι οι συν
αγωνιστές του τότε,που τον άκουγαν,τον παρακάλεσαν να τους πει ποιον εννοεί,αλλά εκείνος πήρε το μυστικό του στον τάφο,γιατί κατάλαβε ότι,αν ομολογούσε,θα ξεσπούσαν μεγάλες ταραχές-που ίσως έφθαναν μέχρι και τον εμφύλιο σπαραγμό-μεταξύ των Ελλήνων!Ο μεγάλος αυτός ήρωας στάθη
κε μεγαλόψυχος-και στο ύψος των περιστάσεων-ακόμα και τις στιγμές που είχε ήδη καταλάβει ότι πλησίαζε το τέλος του!Νομίζω ότι-λίγο ως πολύ-ο καθένας μπορεί να καταλάβει ποιον εννοούσε ως
"αίτιον"-πιθανότατα με τη συνεργασία των Άγγλων,οι οποίοι είναι ιστορικά βεβαιωμένο ότι δεν ήθε
λαν το νεοσύστατο ελληνικό κράτος,που θα ελευθερωνόταν,να περιλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη από εκείνη που συνέφερε τους ίδιους!Γι'αυτό,άλλωστε,προσπάθησαν-και το πέτυχαν- να δεχτούν οι τότε διοικούντες την επαναστατημένη Ελλάδα να τοποθετήσουν δίπλα ή και πάνω από τον Καραϊσκά κη τους Άγγλους Τζωρτς στη στεριά και Κόχραν στη θάλασσα-και μάλιστα έναντι αδράς αμοιβής!Άλλη θλιβερή ιστορία κι αυτή-τι είχες Γιάννη μ',τι είχα πάντα: ο φθόνος και οι εμπάθειες για τις επιτυχίες και την αξία του "αντιπάλου"υπεράνω του εθνικού συμφέροντος!Ο "αίτιος"εκείνος πιθανότατα είναι ο ίδιος αγγλόφιλος πολιτικός,για τον οποίον υπάρχουν σοβαρότατες υπόνοιες ότι συμμετείχε λίγα χρόνια αργότερα και στη δολοφονία του Καποδίστρια-ναι,στο μεγαλύτερο έγκλημα, όχι μόνο κατά της ζωής του τότε κυβερνήτη της Ελλάδας,αλλά και κατά της ίδιας της υπόστασης και μιας ευοίωνης προοπτικής του νεοσύστατου εκείνου κράτους μας"!Τεσσερομάτη"τον αποκαλού σε ο Καραϊσκάκης,αλλά μάλλον ένα τυφλό όργανο του ερπετοειδούς εαυτού του-και όχι μόνο-ήταν!
Συμπληρωματική δημοσίευση:Οι δολοφονίες του Καραϊσκάκη και του Καποδίστρια ήταν τα δύο καθοριστικά γεγονότα εκείνη την εποχή που άφησαν έντονη τη σφραγίδα τους για πολλές από τις με
τέπειτα αρνητικές εξελίξεις.Με τον Καραϊσκάκη παρόντα,όχι μόνο θα είχε προληφθεί η καταστροφή
του ελληνικού στρατού από τον Κιουταχή,στη μάχη που επακολούθησε-στον Ανάλατο -στις 24 Απρι
λίου 1827, υπό τις οδηγίες πλέον του Τζωρτς και του Κόχραν, αλλά θα είχε καταληφθεί και η πολιορ
κημένη Ακρόπολη, επομένως θα απελευθερωνόταν ολόκληρη πλέον η Ελλάδα πάνω από τον Ισθμό
της Κορίνθου! Ενδεχομένως,να ήταν περιττή και η Ναυμαχία του Ναυαρίνου, που έλαβε χώρα τον
Οκτώβρη του ίδιου χρόνου και η έκβαση της επανάστασης του 1821 να ήταν πολύ πιο ευνοϊκή για
την Ελλάδα!Κατά την προσωπική μου εκτίμηση,το σκηνικό που προηγήθηκε του τραυματισμού του
Καραϊασκάκη ήταν μία καλοστημένη παγίδα, ώστε να συμβούν όσα συνέβησαν και να ακολουθή
σουν τα χειρότερα με τη δολοφονία του Καποδίστρια, όπου και χάθηκε το μεγαλύτερο μέρος των ευ
νοϊκών προοπτικών για τη μετέπειτα πορεία της χώρας μας!Και η εκτίμησή μου αυτή δεν αποτελεί
προσωπικό ισχυρισμό,αλλά συμπέρασμα που βγαίνει μέσα από τα ίδια τα γεγονότα: Στην επίθεση κα
τά του Κιουταχή,στις 24 Απριλίου,το σχέδιο του Καραϊσκάκη-όπως εκείνος το σχεδίασε για να εφαρ
μοστεί στις 23 του μηνός-πετάχτηκε στα σκουπίδια!Αντίθετα,εφαρμόστηκε το σχέδιο των Τζωρτς-
Κόχραν,ένα σχέδιο με το οποίο ο Καραϊσκάκης είχε διαφωνήσει κάθετα,γιατί κατάλαβε ποια θα ήταν
η έκβασή του!Και η έκβαση τελικά ήταν αυτή που ξέρουμε στη μάχη του Ανάλατου,όταν πλέον ο Καραϊσκάκης είχε βγει ήδη από τη μέση!Ιδού,λοιπόν,το "καταχθόνιο σχέδιο",όπως το χαρακτήρισαν
ο Γιάννης Βλαχογιάννης και ο Δημήτριος Φωτιάδης!Ας μην ξεχνάμε ποτέ κάτι:Ο τραυματισμός του Καραϊσκάκη έγινε στις 22 Απριλίου-κατά τις 4 το απόγευμα-και ο θάνατός του επήλθε στις 23 Απρι
λίου,την ημέρα δηλαδή που ο Καραϊσκάκης είχε προγραμματίσει την επίθεση με βάση το δικό του σχέδιο,αυτό που έμελλε να μην εφαρμοστεί ποτέ και να ακολουθήσουν όσα επακολούθησαν,εν είδει
κατευθυνόμενης αυτοεκπληρούμενης προφητείας* που πέρασε μέσα από μία καλοστημένη παγίδα, όπως είπα,και τελικά τη δολοφονία του Καραϊσκάκη, αλλά και τη μετά από τριάμισι περίπου χρό νια δολοφονία του Καποδίστρια!Και οι δύο αυτές δολοφονίες ήταν καλοσχεδιασμένες συνωμοσίες
από τις ίδιες καταχθόνιες δυνάμεις-ντόπιες και ξένες!
*Ο όρος αυτός δεν είχε διατυπωθεί ακόμα τότε! (Βλ.γι'αυτό,προσεχώς, στην υπ'αριθ.10 θεματική ενό
τητα αυτού του ιστότοπου,προς το τέλος,μία ενότητα που συνεχίζεται και θα συνεχιστεί περαιτέρω,
αλλά κυρίως στη θεματική ενότητα 34!)
Παραλειπόμενα από την εκπομπή "ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ"
1.Ο Καραϊσκάκης είχε τέσσερα παιδιά και όχι δύο που ακούστηκε στην εκπομπή του Χρήστου Βασιλόπουλου!Είχε δύο αγόρια και δύο κορίτσια,που έμεναν σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης
στο μικρό νησάκι Κάλαμος,στο Ιόνιο,απέναντι από την Ακαρνανία.Τα δυο κορίτσια του - οι "τσιού
παις"όπως τις αποκαλούσε - τέθηκαν υπό την προστασία του βασιλιά Όθωνα,καθώς ήταν πλέον ορφα
νά και από τους δυο γονείς τους.Αυτό συνέβη την ίδια μέρα των πανηγυρικών εκδηλώσεων για τη με
ταφορά των λειψάνων του Καραϊσκάκη-στις 21 Απριλίου 1835-από τη Σαλαμίνα, όπου είχε ταφεί αρ
χικά, στον τόπο που είχε τραυματιστεί θανάσιμα,στον Ανάλατο, κοντά στο Νέο Φάληρο, όπου χτίστη κε ένας βωμός που υπάρχει ακόμα σήμερα και όπου είναι τοποθετημένη η λειψανοθήκη του ήρωα,
ενώ σε διπλανό τάφο είναι τοποθετημένα τα οστά και των υπόλοιπων συναγωνιστών του.Αλλά και
τα δυο αγόρια του Καραϊσκάκη-ο Δημήτριος ο πρωτότοκος και ο Σπυρίδων-έτυχαν προστασίας.Σπού
δασαν αμφότεροι στη στρατιωτική σχολή της Αίγινας και διέπρεψαν ως αξιωματικοί του ελληνικού στρατού-ο Σπυρίδων μάλιστα και ως πολιτικός και υπουργός των Στρατιωτικών.Για την Ιστορία,να
αναφερθεί,επίσης,ότι ο Σπυρίδων ήταν επικεφαλής του ελληνικού στρατού που παρέλαβε την απελευ
θερωμένη Θεσσαλία,το 1881!Ο ίδιος είχε διατελέσει και υπασπιστής του Όθωνα.Αξιόλογη ήταν και
η δράση του έτερου γιου του Καραϊσκάκη, του Δημητρίου, ως στρατιωτικού, αλλά δεν είναι της στιγ
μής.Σύντομη αναφορά θα γίνει πιο κάτω.
2. Η πρώιμη δράση του Καραϊσκάκη στη Γράλιστα και η σύλληψή του!
Ως παράλειψη της εκπομπής του Χρήστου Βασιλόπουλου-μία παράλειψη,ωστόσο,που, όπως πληρο
φορήθηκα, οφείλεται,λόγω στενότητας χρόνου,στο μοντάζ - θεωρώ ότι είναι και η δράση του Καραϊ
σκάκη στο χωριό της Γράλιστας (σήμερα Ελληνόπυργος),που βρίσκεται κοντά στη Σπηλιά του Μαυ ροματίου.Γύρω από τη Γράλιστα περνούσε τον καιρό του ο Καραϊσκάκης από τα μικρά του χρόνια, αρπάζοντας καμιά κότα ή καλοκαιρινά φρούτα και πετροβολώντας τα συνομήλικα παιδιά! Με αυ τούς τους συνομήλικούς του,όμως,αργότερα,στα προεφηβικά του χρόνια,σύμπηξαν μία φοβερή παρέ
α που έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων της περιοχής - κυρίως του Φαναρίου που ανέβαιναν στις πλαγιές για να μαζέψουν ξύλα. Αυτό ήταν και το πρώτο "σχολείο"της πολεμικής τέχνης για τον Καραϊσκάκη,που φλεγόταν ήδη από την επιθυμία να γίνει κλέφτης στα βουνά και τιμωρός του δυνάστη!Αν θέλετε,αυτό ήταν το πρώτο .....αρματολίκι του,από όπου θα έπαιρνε τα πρώτα μαθήματα και θα έκανε τα πρώτα του βήματα, προτού γίνει ο Καπετάνιος των Αγράφων,αργότερα,και θα ανέβαινε στον κολοφώνα της ένδοξης πορείας του,στον υπέρ πάντων αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας! Για τη δράση του στη Γράλιστα είχε συλληφθεί ο Καραϊσκάκης, από τους άνδρες του Αλή-πασά,και μεταφέρθηκε στα Γιάννενα,σε ηλικία 16 ετών!
3. Το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη στο Αρματολιάτικο της Οξυάς!
Για τους ίδιους,όπως πιο πάνω,λόγους,έγινε από τη "ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ"και η περικοπή
αυτής εδώ της ενότητας: Το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη στο Αρματολιάτικο της Οξυάς! Το χω
ριό της Οξυάς βρίσκεται κουρνιασμένο στις πλαγιές της Καράβας, όπως βλέπουμε προς το θεσσαλι κό κάμπο.Η αξία αυτής της ενότητας έγκειται,όχι μόνο στο ότι εδώ ο Καραϊσκάκης είχε το στρατόπε δό του,ως Καπετάνιος των Αγράφων και προτού μπει στη φωτιά του μεγάλου αγώνα, ως αρχιστράτη γος της Ρούμελης,αλλά και στο ότι το Αρματολιάτικο της Οξυάς ήταν για τον ίδιο το πρώτο σκαλοπά τι που τον βοήθησε να πεταχτεί μετέπειτα στα δυσθεώρητα δώματα της στρατιωτικής ιεραρχίας.Το Αρματολιάτικο ήταν για τον Καραϊσκάκη η πρώτη θεσμική του θέση, ως αρματολού ή ως επικεφα λής (αποσπασματάρχη) 300 αρματολών,σε ένα από τα πέντε τμήματα που χωριζόταν τότε το αρματο λίκι των Αγράφων.Αλλά για το θέμα αυτό,ακολουθούν πιο κάτω,τόσο ένα άρθρο μου,από το Νοέμβρη του 2009,όσο και η ομιλία μου,σε μία εκδήλωση ιστορικής μνήμης που διοργανώθηκε από το Δήμο Μουζακίου και την Τοπική Κοινότητα της Οξυάς, στις 28 Αυγούστου 2011.Το Αρματολιάτι κο,επομένως,δεν είναι μόνο ένας απλός ιστορικός τόπος για το χωριό της Οξυάς-και το Δήμο Μουζα κίου. Ταυτόχρονα,είναι και ένας από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς τόπους της Ελλάδας!
 |
| Το Αρματολιάτικο στο βάθος (μέσα στο δάσος) |
 |
| Η βρύση του Καραϊσκάκη στο Αρματολιάτικο, σήμερα |
Είναι μάλιστα εφάμιλλος της Σπηλιάς του Μαυροματίου,σε μία σχέση,θα λέγαμε,άνθους-καρπού! Στην ομώνυμη σπηλιά γεννήθηκε ο Καραϊσκάκης,ενώ στο Αρματολιάτικο άρχισαν να παίρνουν σάρκα και οστά τα οράματά του!Το μόνο,ίσως,που απομένει είναι το τυπικό μέρος της υπόθεσης:ο τυπικός, δηλαδή, χαρακτηρισμός του Αρματολιάτικου,ως ιστορικού τόπου, από το αρμόδιο ΥπουργείοΠολιτι σμού, ένα θέμα που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Τοπικής Κοινότητας της Οξυάς και του Δήμου Μουζακίου.Με την ευκαιρία,λοιπόν,αυτής της δημοσίευσης,θα ήθελα να παρακαλέσω τους παραπά νω τοπικούς φορείς να επιληφθούν του θέματος αυτού,εάν,εννοείται,δεν το έχουν κάνει ήδη μέχρι στιγμής.Τα στοιχεία γι'αυτή τη διαδικασία είναι στη διάθεση όλων, σ'αυτόν εδώ τον ιστότοπο.
Ευκαιρίας δοθείσης,μία επανόρθωση!
Τον Αύγουστο του 2011,είχα κάνει μία δημοσίευση-στον τοπικό Τύπο-για την καταγωγή και τον
τόπο γέννησης του Καραϊσκάκη.Όλα καλά-ένα άρθρο πολύ καλά δομημένο και εμπεριστατωμένο-αλ
λά στο τελείωμά του, στην τελευταία παράγραφο, έγιναν κάποια λάθη που δεν ήταν ποτέ στις προθέ
σεις μου.Και τούτο,γιατί εμπιστεύθηκα περισσότερο από όσο συνηθίζω -ή θα έπρεπε - κάποια πρόσω
πα!Ευκαιρίας δοθείσης,λοιπόν,θα ήθελα να προβώ στην επανόρθωση:
1.Μου είχαν πει ότι γνωρίζουν ότι στην περιοχή της Άρτας υπάρχουν πολλοί με το επώνυμο "Καραϊ
σκάκης"!Λίγο δύσκολο να το διασταυρώσεις,το ρισκάρισα και τους εμπιστεύθηκα!Λίγο αργότερα,
μετά από μία έρευνα,που έκανα,διεπίστωσα ότι στην περιοχή της Άρτας δεν υπάρχει ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ με το επώνυμο "Καραϊσκάκης"!Ούτε ένας!Καμιά δεκαριά "Καραϊσκάκηδες"υπάρχουν στην περιοχή του Βάλτου-όπου και ο τόπος καταγωγής του πατέρα του Καραϊσκάκη-και ίσως διπλάσιος αριθμός
στην περιοχή της Αττικής.
(Σχόλιο:Αν μου ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο,το δηλώνω εδώ ότι θα βγω -σ'αυτόν τον ιστότοπο -και θα
το γράψω:επωνύμως,τις προθέσεις και το στόχο τους!Αν κάποιοι δεν κατάλαβαν καλά,τι εννοώ,ας κά
νουν τον κόπο να διαβάσουν την υπ'αριθ.10 θεματική ενότητα αυτού του ιστότοπου!Και αν πάλι δεν
κατάλαβαν τίποτε - ή προσποιούνται ότι δεν κατάλαβαν τίποτε -τότε μάλλον θα χρειαστεί να κάνουν ένα καλό παγωμένο ντουζ!)
2.Σε μια εγκυκλοπαίδεια,είχα βρει την πληροφορία ότι ο πρώτος γιος του Καραϊσκάκη,ο Δημήτριος-
σπουδαίος αξιωματικός του ελληνικού στρατού και ένθερμος πατριώτης-το 1854 είχε εισβάλει,ως επι
κεφαλής ενός τμήματος στρατού,στην περιοχή του Ραδοβιζίου και επιτέθηκε κατά των Τούρκων στη
Σκουληκαριά της Άρτας.Σκοπός του,βέβαια,ήταν να συνεχίσει την προέλασή του για να απελευθερώ
σει και άλλα υπόδουλα εδάφη,αλλά ανακλήθηκε αμέσως από την ελληνική κυβέρνηση!Το γεγονός αυτό,σε συνδυασμό με την παραπάνω πληροφορία,με οδήγησε στη σκέψη ότι πιθανόν-λόγω και της
καταγωγικής του σχέσης με τη Σκουληκαριά-να είχε κάποιες διασυνδέσεις ή ακόμα και τόπο κατοικί
ας σ'αυτή την περιοχή της Άρτας.Ούτε και αυτό είχε κάποια σχέση με την πραγματικότητα.Τα παιδιά του Καραϊσκάκη-μετά τον Κάλαμο- έζησαν πάντοτε στην Αθήνα,εκτός του Σπυρίδωνα,ο οποίος,για
κάποιο διάστημα σε μικρή ηλικία,εστάλη ως υπότροφος στην προπαιδευτική στρατιωτική σχολή του Μονάχου,πριν από τις σπουδές του στην Αίγινα.
Για την Ιστορία,να πούμε ότι ο Δημήτριος Καραϊσκάκης-που σκόπευε να συνεχίσει την προέλασή
του,όπως είπα-ανακλήθηκε,γιατί η ελληνική κυβέρνηση-κατά την κατοχική περίοδο του Κριμαϊκού
πολέμου-αναγκάστηκε να προβεί σ'αυτή την ενέργεια από τους Γάλλους και Άγγλους,γιατί ήταν με το μέρος της Τουρκίας και δεν ήθελαν επ'ουδενί η Ελλάδα να επωφεληθεί τότε και να απελευθερώ
σει εδάφη της που βρίσκονταν υπό την κυριαρχία του σουλτάνου!
3.Επίσης,ο εγγονός του Καραϊσκάκη,ο Γεώργιος-γιος του Σπυρίδωνα-από την Αθήνα είχε έρθει στο
νομό Καρδίτσας-Τρικάλων τότε,όπου εκλεγόταν βουλευτής για τρεις συνεχόμενες εκλογικές αναμε
τρήσεις:το 1906,το 1910 και το 1915.Μετά αποσύρθηκε από την πολιτική ζωή και έζησε στηνΑθήνα.
Τέλος,ιδιωτεύων πια,παρευρέθηκε στις πανηγυρικές εκδηλώσεις, για τα εκατόχρονα του παππού του, όπως είπαμε πιο πάνω,στη Σπηλιά του Μαυροματίου,το 1927.
Αυτά,για αποκατάσταση της αλήθειας, ώστε να μην προσάπτουν σε μένα κάποιοι προθέσεις για πα
ραπληροφόρηση.'Αλλοι το κάνουν αυτό - μάλιστα με πολύ συστηματικό και εντελώς φυσικό τρόπο - παραπλανώντας το ανυποψίαστο κοινό!Αν αυτούς θεωρούν κάποιοι αξιόπιστους, τότε ποιοι οι απατε
ώνες;
Η ύπουλη δραστηριότητά τους!
Και για να καταλάβει ο κόσμος - τουλάχιστον οι έχοντες καλή προαίρεση που θέλουν να γνωρί
ζουν την αλήθεια-τι εννοώ εδώ,τους λέω το εξής απλό: Όταν έκανα την παραπάνω έρευνα - για να
διαπιστώσω αν πράγματι υπάρχουν "πολλοί"με το επώνυμο"Καραϊσκάκης"στην περιοχή της Άρτας-
αυτό,επειδή γνωρίζω τη μεθοδολογία που ακολουθούν,έγινε με απόλυτη μυστικότητα.Αν είχα πει έστω το παραμικρό τι σκέφτομαι να κάνω - ακόμα και τηλεφωνικά ή μέσω μηνυμάτων - αυτοί οι κύ
κλοι της διαστροφής και της απάτης θα είχαν σίγουρα παρέμβει,με έντεχνο και διακριτικό τρόπο,στα παρασκήνια,ώστε τα αποτελέσματα της έρευνάς μου να αλλοιωθούν!Αυτό συμβαίνει πάντα,δηλαδή,
και όχι μόνο σε μένα - τουλάχιστο εδώ και κάποια χρόνια!Το αντιλαμβάνεστε τώρα περί τίνος πρόκει
ται και γιατί εγώ τους χαρακτηρίζω έτσι! Δεν εμποδίζουν μόνο κάτι με τις παρασκηνιακές παρεμβά
σεις τους,αλλά και διαχέουν λίγο-λίγο δήθεν "έγκυρες πληροφορίες"και αδέσποτες φήμες, για πρόσω
πα και για καταστάσεις (π.χ.για Grexit)!Φυσικά,τους δόλιους στόχους τους,δεν τους ομολογούν στον
καθένα.Τους διαφυλάσσουν πολύ καλά μόνο για τους δικούς τους και "μυημένους"!
Σκεφθείτε,λοιπόν,να είχαν αλλοιωθεί τα στοιχεία της έρευνάς μου, όπως προείπα. Τότε,οι πληρο
φορίες που έντεχνα-παραπλανητικά-μου πρόσφεραν,πριν τη δημοσίευση του άρθρου μου,αλλά και η
ίδια η δημοσίευσή τους,θα έμεναν χωρίς επανόρθωση, άρα, εγώ θα ήμουν εκείνος που παραπληροφο
ρεί και όχι εκείνοι!Εγώ θα ήμουν ο αναξιόπιστος και όχι εκείνοι που έχουν στήσει ένα τεράστιο πλέγ
μα μηχανισμών και κατασκευάζουν την αλήθεια που θέλουν,προωθώντας αποτελέσματα μέσω τηςψυ
χολογικής διαδικασίας της αυτοεκπληρούμενης προφητείας-εδώ τεχνητής,εννοείται!Ακόμα και τώρα ,όμως,αυτοί είναι σε θέση να"ξαναχτυπήσουν"και να διακηρύξουν,με απόλυτη θρασύτητα αλλά και "πειστικότητα", ότι οι προθέσεις και οι στόχοι τους είναι μόνο για καλό της κοινωνίας αντί για
το ακριβώς αντίθετο!
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ "ΝΕΟΣ ΑΓΩΝ" 8.11.2009
Ο Καραϊσκάκης ως αποσπασματάρχης
στο Αρματολιάτικο της Οξυάς
Του Πάττα Γεωργίου
Πολλά έχουν γραφτεί ίσαμε σήμερα για το μεγάλο ήρωα της επανάστασης του 1821 Γεώργιο Καραϊσκάκη. Τι άλλο θα μπορούσε κανείς να προσθέσει στις χιλιάδες σελίδες που γράφτηκαν για τη σκοτεινή και ταπεινή καταγωγή του, για τη Σπηλιά του Μαυρομματιού όπου
γεννήθηκε, για την ορφάνεια, την καταφρόνεση και τον κατατρεγμό που γνώρισε στα παιδικά του χρόνια, για την πρώιμη δράση του σαν άγουρο κλεφτόπουλο γύρω από τη Γράλιστα, για τη σύλληψή του στα δεκάξι του χρόνια, για τα χρόνια κοντά στον Αλή πασά, για τη φυλάκισή του στο Τεπελένι, για την κλέφτικη ζωή του στα Άγραφα – καθώς και για τη δράση του ως αρματολού και Καπετάνιου αργότερα σ’ αυτά- για τη δίκη στην οποία άδικα τον έσυρε ο μηχανορράφος Μαυροκορδάτος και για τη μεγάλη προσφορά του στον αγώνα του γένους; Μόνο ένα μικρό πετραδάκι ακόμα θα ήθελα να προσθέσω πάνω σ’ αυτό το τεράστιο ψηφιδωτό που συνθέτει το πλαίσιο της ζωής και της δράσης του, μ’ αυτή τη δημοσίευση. Ένα άγνωστο μέχρι στιγμής πετραδάκι στο ψηφιδωτό της ζωής του, ναι, αλλά για τον τόπο, όπου αυτό αναφέρεται, αποτελεί τη μέγιστη τιμή.
Αναδιφώντας τις πηγές για τη ζωή και τη δράση του Καραϊσκάκη, εντελώς τυχαία πρόσφατα έπεσε στην αντίληψή μου ότι στα νεανικά του χρόνια έδρασε και ως Κιολιντζής (αποσπασματάρχης) στο χωριό της Οξυάς, τότε Σιάμου ή Σάμη (βλ. «Καραϊσκάκης», Θεμ. Πέτρου, σελ. 56). Συγκεκριμένα, στάλθηκε εκεί στα 1811 από τον Αλή πασά, προφανώς μετά από επιθυμία του ιδίου, καθώς το χωριό Σιάμου βρισκόταν κοντά στα πρώτα εφηβικά του λημέρια και λίγες ώρες μόνο δρόμο από τη γενέτειρά του. Τεκμαίρεται μάλιστα ότι στο χωριό Σιάμου είχε καταφύγει παλιότερα, όταν κυνηγήθηκε από τον πασά των Τρικάλων, γιατί άνοιγε τουφεκίδι- μαζί με συνομηλίκους του- εναντίον των Τούρκων του Φαναρίου, που ανέβαιναν στις πλαγιές της Γράλιστας για να μαζέψουν ξύλα. Μετά από λίγο καιρό βέβαια συνελήφθη από τμήμα Αλβανών και οδηγήθηκε στον Αλή πασά, στα Γιάννενα, από το μαχαίρι του οποίου γλίτωσε χάρη στο γεγονός ότι εκείνος γνώριζε πολύ καλά την καλόγρια μητέρα του, η οποία περνούσε συχνά από το παλάτι του, πουλώντας εικόνες, σταυρουδάκια και άλλα χρειώδη της εποχής εκείνης.
Με ποια όμως συγκυρία βρέθηκε ο Καραϊσκάκης αποσπασματάρχης στο χωριό της Οξυάς: Στάλθηκε από τον Αλή πασά, όπως είπα, και γι’ αυτό θα χρειαστεί να ξαναπιάσω για λίγο το νήμα της ζωής του κοντά στο βεζύρη των Ιωαννίνων.
Αρχικά, έμεινε κοντά στον Αλή πασά για πέντε συνεχόμενα χρόνια. Έχαιρε μεγάλης εκτίμησης για τα προσόντα του από τον Αλή, γι’ αυτό και τον έπαιρνε μαζί του σε κάθε του εκστρατεία . Παρά την εκτίμηση, όμως, και την εύνοια που είχε ο Καραϊσκάκης από τον Αλή, «η φυσική ζωηρότης του και το μίσος του κατά των Οθωμανών- όπως γράφει ο Περραιβός- τον έρριψαν εις πολλάς αταξίας», ώσπου κάποτε ο Αλής, αγανακτισμένος, τον έκλεισε στις φυλακές του Τεπελενιού! Από τη φυλακή δραπέτευσε μετά από δύο χρόνια, το 1805- στα 23 του ήταν τότε- κουβαλώντας δυστυχώς μαζί του και την ασθένεια της φθίσης που έμελλε να τον ταλαιπωρεί από τότε σε όλη τη μετέπειτα ζωή του. Εντάχθηκε αμέσως στην κλέφτικη ομάδα του Κατσαντώνη- του οποίου έγινε πρωτοπαλλήκαρο- μια ομάδα που έσπερνε το φόβο και τον τρόμο σε Οθωμανούς και Αλβανούς. Μετά τη σύλληψη του Κατσαντώνη, ύστερα από προδοσία, μέσα στη σπηλιά όπου κατέφυγε βαριά άρρωστος, ο Αλή πασάς κάλεσε τους υπόλοιπους συντρόφους του να σταματήσουν τη δράση τους- που ασφαλώς συνεχιζόταν ακόμα πιο έντονα- να σβήσουν τα παλιά και να τους δώσει αρματολίκια. Δεν έχασαν την ευκαιρία και η πρόταση του Αλή έγινε δεκτή. Ε, τότε ήταν που ο Καραϊσκάκης ορίστηκε Κιολιντζής στο χωριό Σιάμου. Παρενθετικά, δυο λόγια μόνο εδώ για τα κιόλια. Τα κιόλια- από την τούρκικη λέξη ΄΄κιόλ΄΄ που σημαίνει τμήμα- ήταν τμήματα των αρματολικιών, που είχαν προφανώς ως στόχο την καλύτερη φύλαξή τους. Το αρματολίκι των Αγράφων χωριζόταν σε πέντε κιόλια. Ένα απ’ αυτά ήταν το Σιάμ-Κιόλι, με έδρα τη Σιάμου, το απόσπασμα των αρματολών του οποίου είχε υπό την εποπτεία του ολόκληρη τη λεκάνη από την Καράβα, όπως βλέπουμε προς τον κάμπο, μέχρι το Μουζάκι και Μαυρομμάτι. Τα υπόλοιπα τέσσερα κιόλια των Αγράφων είχαν έδρα το Νεοχώρι, το Πετρίλο-Λεοντίτο, τη Ρεντίνα και τον Αμάραντο.
Έχοντας, λοιπόν, ως δεδομένο ότι ο Καραϊσκάκης υπήρξε για μερικά χρόνια αποσπασματάρχης στο χωριό της Οξυάς, το ερώτημα, που μπαίνει , είναι σε ποιο μέρος του χωριού αυτού είχε το λημέρι του. Η ίδια η τοποθεσία σαφέστατα το υποδεικνύει: στο Αρματολιάτικο! Είναι μια τοποθεσία που βρίσκεται νοτιοανατολικά του χωριού, στη βάση του δάσους της Οξυάς και πολύ κοντά στο συνοικισμό της Μεγάλης Βρύσης.
Ένα δεύτερο, τέλος, ερώτημα που μπαίνει- αφού έτσι έχουν τα πράγματα- γιατί δεν διασώθηκε τίποτε από τη στοματική παράδοση του χωριού, έστω κάτι που να αναφέρεται στον Καραϊσκάκη; Η απάντηση σ’ αυτό είναι πολύ απλή, νομίζω. Την εποχή εκείνη που ο Καραϊσκάκης βρέθηκε στο χωριό Σιάμου, ήταν ακόμα εντελώς άγνωστος. Μετά από μία δεκαετία περίπου ανέλαβε ως Καπετάνιος το αρματολίκι των Αγράφων και πολύ αργότερα η φήμη του έφθασε παντού, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της πατρίδας μας, όταν είχε γίνει ήδη αρχιστράτηγος της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και έλαμψε το άστρο του ως ένα φαινόμενο στρατηγικής μεγαλοφυΐας και γενναιοψυχίας. Το μόνο συναφές στοιχείο της παράδοσης που διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας, από στόμα σε στόμα, αφορά την τοποθεσία. Στο Αρματολιάτικο- που σήμερα είναι κτήμα του Κώστα Δ. Μπλέτσα- παλαιότερα, μας είπαν, υπήρχαν δύο μεγάλες κερασιές και μία βρύση, γύρω από την οποία είχαν το λημέρι τους αρματολοί. Η πληροφορία πάντως, που μας δίνει στο βιβλίο του ο Θεμιστοκλής Πέτρου- μετά από εξαντλητική όντως έρευνα όλων των βιογράφων και των άλλων σχετικών πηγών για τη ζωή και τη δράση του Καραϊσκάκη – είναι απολύτως έγκυρη, καθώς έρχεται και δένει και με το γεγονός ότι στο χωριό της Οξυάς είχε το στρατόπεδό του ο Καραϊσκάκης την άνοιξη του 1823, όταν προετοιμαζόταν να αποκρούσει την επίθεση του Σελιχτάρ πασά εναντίον του ορεινού όγκου των Αγράφων, μία περιοχή που αποτελούσε το λίκνο του κλεφταρματολισμού και στεκόταν εμπόδιο στα σχέδια των Τούρκων.
Πηγές: 1. «Καραϊσκάκης», Θεμιστοκλή Ηλ. Πέτρου, 1973 (Πρώτο βραβείο πανελλήνιου
διαγωνισμού της Νομαρχίας Καρδίτσας για τα 150 χρόνια από την επανάστα
ση του 1821).
2. «Ιστορία και παράδοση της Οξυάς Καρδίτσας και της περιοχής των Αγράφων»,
1995, έργο του ιδίου του αρθρογράφου.
3. « Το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη στην Οξυά», άρθρο του Λάμπρου Α. Γριβέ
λα στην τοπική εφημερίδα «ΟΞΥΑ», φ. 10 και 11.
"ΠΡΩΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ" 30.8.2011
Εκδήλωση ιστορικής μνήμης
στο Αρματολιάτικο της Οξυάς
Την Κυριακή, 28 Αυγούστου 2011, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, στο Αρματολιάτικο της Οξυάς, μία λιτή αλλά πολύ ουσιαστική ως προς το περιεχόμενό της εκδήλωση ιστορικής μνήμης, για τα 200 χρόνια από την εγκατάσταση εκεί του Γεωργίου Καραϊσκάκη, ως επικεφαλής αρματολών στο Σιάμ-Κιόλι. Στην ομιλία του, ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης κ. Γιώργος Πάττας είπε τα εξής:
Αγαπητοί φίλοι,
Σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας σήμερα σ’ αυτή μας την εκδήλωση, η οποία γίνεται στο πλαίσιο της ιστορικότητας αυτού του χώρου αλλά και της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την εγκατάσταση εδώ, στην πρώτη θεσμική του θέση, του ήρωα της επανάστασης του 1821 Γεωργίου Καραϊσκάκη.
Ευχαριστώ,επίσης,και όσους μίλησαν με κολακευτικά λόγια για το πρόσωπό μου. Τα θεωρώ περιττά.
Όλα αυτά τα χρόνια, αγαπητοί φίλοι, δεν έκανα τίποτε περισσότερο από το να επιτελώ το χρέος μου απέναντι στον τόπο που γεννήθηκα, ένα χρέος το οποίο συνίσταται σε μια προσπάθεια να φέρω στο φως ό,τι από αυτό τον τόπο αξίζει να εκτιμηθεί και να συνυπολογιστεί ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της Ιστορίας του και της ταυτότητάς του. Το Αρματολιάτικο, στο οποίο σήμερα βρισκόμαστε, αγαπητοί φίλοι, είναι ακριβώς αυτό: το πιο ιστορικό μέρος του τόπου μας – και όχι μόνο του τόπου μας βέβαια. Ίσως, μάλιστα, γι’ αυτό η μοίρα μάς το επιφύλασσε ως έκπληξη για να έρθει τελευταίο στην επιφάνεια, καθώς μόλις πρόσφατα ανακαλύψαμε την ιστορικότητά του.
Όταν πέρυσι τον Ιούνιο, αγαπητοί φίλοι, επισκέφθηκα αυτό το μέρος, για πρώτη φορά μετά την εξαγωγή των συμπερασμάτων μου όπως αυτά τα ανακοίνωσα σε άρθρο μου στις 8 Νοεμβρίου 2009, στάθηκα σ’ αυτό εδώ το σημείο ώρα πολλή, ως ευλαβής προσκυνητής μπροστά σε ατίμητο κειμήλιο ιστορικής μνήμης. Και δε σας κρύβω ότι ένιωσα συγκίνηση και περηφάνια μαζί. Από αυτό εδώ το μέρος, αγαπητοί φίλοι, ξεκίνησε επίσημα τη δράση του ο μεγάλος ήρωας της επανάστασης του 1821 Γεώργιος Καραϊσκάκης. Και όταν λέω ΄΄επίσημα΄΄, εννοώ ότι ξεκίνησε από εδώ τη δράση του από επίσημη, θεσμική θέση. Ανεπίσημα βέβαια είχε ξεκινήσει τη δράση του πολύ νωρίτερα, πρώτα ως άγουρο κλεφτόπουλο γύρω από τη Γράλιστα και μετέπειτα ως Kλέφτης στα Άγραφα και πρωτοπαλλήκαρο του ατρόμητου αρχικλέφτη Κατσαντώνη.
Ήταν άνοιξη του 1811, όταν ο Αλή-πασάς ανέθεσε στον 28χρονο τότε Καραϊσκάκη να αναλάβει επικεφαλής ενός αποσπάσματος αρματολών στο χωριό Σιάμου, προφανώς κατόπιν επιθυμίας του ιδίου του Καραϊσκάκη. Παρενθετικά, να πούμε ότι πριν από μερικά χρόνια – εκεί γύρω στα 1787 – ο σουλτάνος είχε παραχωρήσει στον Αλή –πασά τη Θεσσαλία, επομένως και την περιοχή των Αγράφων όπου και βρισκόμαστε. Το απόσπασμα αυτό των αρματολών, όπως είπα, είχε ως έδρα το χωριό Σιάμου – και συγκεκριμένα το Αρματολιάτικο. Είχε δε υπό την εποπτεία του ολόκληρη αυτή τη λεκάνη από την Καράβα μέχρι το Μουζάκι και το Μαυρομάτι, όπου και η γενέτειρα του Καραϊσκάκη. Η περιοχή αυτή – πρέπει να πούμε – ήταν ένα από τα πέντε τμήματα του αρματολικιού των Αγράφων, ένα ΄΄κιόλ΄΄ στα τούρκικα, και ονομαζόταν τότε Σιάμ-Κιόλι, μετά από σύντμηση του ονόματος Σιάμου του χωριού σε Σιάμ. Αργότερα, βέβαια, με την αποχώρηση των Τούρκων, εξέλιπε η τούρκικη λέξη ΄΄Κιόλι΄΄ και έμεινε η ονομασία Σιάμ, μέχρι το 1930, όταν πλέον το χωριό μετονομάστηκε σε Οξυά.
Εδώ, αγαπητοί φίλοι, σ’ αυτό το μέρος, στο Αρματολιάτικο, είχε για κάποια χρόνια το λημέρι του ο Καραϊσκάκης (τους καλοκαιρινούς μόνο μήνες, εννοείται, για τις περιόδους εκείνες που δεν υπήρχαν πολεμικά επεισόδια). Εδώ, γύρω από τη βρύση, που τότε υπήρχε σ’ αυτό το μέρος, από την οποία οι αρματολοί έπιναν νερό. Πολύ πιθανό μάλιστα αυτή η βρύση να ήταν και ο λόγος που οι αρματολοί έκαναν εδώ το λημέρι τους και όχι κάπου αλλού, πάνω στον στρωμένο με καλντερίμι δρόμο που οδηγούσε από το Φανάρι στα Κουμπουριανά, όπου τότε λειτουργούσε δικαστήριο με δύο Έλληνες δικαστές και έναν Τούρκο (κατή). Πριν από μερικές δεκαετίες, όταν το χωριό της Οξυάς έσφυζε από ζωή, η ίδια πάλι βρύση γέμιζε αυτή τη στέρνα που έχουμε μπροστά μας, από την οποία τότε πότιζε τα γύρω του χωράφια ο αείμνηστος πια Δημήτρης Μπλέτσας.
Σύμφωνα με την παράδοση – και με όσα μου είπαν οι γεροντότεροι του χωριού πριν από 25 περίπου χρόνια – γύρω από αυτή τη βρύση στο Αρματολιάτικο υπήρχαν και μία ή δύο κερασιές, όπου οι αρματολοί κρεμούσαν τ’ άρματά τους. Εδώ στα γύρω ισιώματα ο Καραϊσκάκης και οι σύντροφοί του έψηναν και στήνανε χορό τις μέρες της χαράς. Σ’ αυτό εδώ το μέρος, επίσης, ο Καραϊσκάκης είχε το στρατόπεδό του – κάπου 4.500 άτομα – την άνοιξη του 1823, όταν προετοιμαζόταν να αποκρούσει την επίθεση του Σελιχτάρ πασά εναντίον των Αγράφων, έναν ορεινό όγκο ο οποίος με τους αρματολούς και τους Κλέφτες του στεκόταν πάντοτε εμπόδιο στα σχέδια των Τούρκων. Ήταν όντως ευτύχημα γα το σκλαβωμένο γένος, αγαπητοί φίλοι, η θέσπιση από τους Τούρκους του θεσμού του αρματολισμού, έναν θεσμό με τον οποίο ανέθεταν σε Έλληνες Κλέφτες τη φύλαξη των ορεινών διαβάσεων, έναντι μικρής αμοιβής (τους γνωστούς λουφέδες). Ο ρόλος των αρματολών ήταν τεράστιας σημασίας για την απελευθέρωση του έθνους μας, καθώς από τη μια μεριά είχαν τη δυνατότητα να βρίσκονται σε διαρκείς συνομιλίες με τους Τούρκους, ενώ από την άλλη είχαν και την ευχέρεια να διατηρούν μυστική επικοινωνία με τα αδέλφια τους, τους Κλέφτες, που ζούσαν ελεύθεροι πάνω στα απάτητα από τους Τούρκους βουνά μας.
Ποιος θα το πίστευε, στ’ αλήθεια, αγαπητοί φίλοι, αυτό το ταπεινό σήμερα τοπίο, όπου μικροί κάποτε εδώ ερχόμασταν με τις κατσίκες μας, ότι είχε τη μεγάλη τιμή να φιλοξενεί για μερικά χρόνια τον μετέπειτα Καπετάνιο των Αγράφων και ύστερα αρχιστράτηγο της Στερεάς Ελλάδας και μεγάλο ήρωα Γεώργιο Καραϊσκάκη. Προσωπικά, αισθάνομαι – και το ίδιο αίσθημα πιστεύω ότι διαπερνά όλους σας – ότι επί 200 ολόκληρα χρόνια καθόμασταν επάνω σε έναν θησαυρό, χωρίς και να το γνωρίζουμε. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε, αγαπητοί φίλοι, ότι θησαυροί δεν είναι μόνο αυτοί που έχουν ανταλλακτική αξία. Οι μεγαλύτεροι μάλιστα θησαυροί είναι αυτοί που έχουν ιστορική και πολιτιστική υπόσταση. Και το Αρματολιάτικο ανήκει πλέον σ’ αυτούς τους θησαυρούς. Δεν είναι απλώς ένα φυσικό τοπίο, αλλά και ένας χώρος ιστορικής μνήμης με ιδιαίτερη σημασία. Από τούδε και στο εξής, το Αρματολιάτικο δεν θα θεωρείται μόνο το πιο ιστορικό κομμάτι του τόπου μας, αλλά και κομμάτι της Ιστορίας των Αγράφων και της πατρίδας μας, γενικότερα. Το Αρματολιάτικο και η Σπηλιά του Μαυροματίου εφεξής θα αποτελούν δύο πόλους με ιδιαίτερα έντονους εθνικούς συμβολισμούς. Αν στη Σπηλιά του Μαυροματίου γεννήθηκε μία ακόμα φλογώδης ελπίδα για την ελευθερία του έθνους, στο Αρματολιάτικο άρχισαν να χαλυβδώνονται και να δρομολογούνται τα οράματα που ο μεγάλος ήρωας του 1821 κουβαλούσε και γαλβάνιζε επί χρόνια μέσα του. Αυτό το μήνυμα του οραματισμού, της αποφασιστικότητας και του ατόφιου πατριωτισμού παίρνουμε μαζί μας σήμερα από αυτόν εδώ το χώρο.
Ο τρόπος, με τον οποίο ένας λαός, αγαπητοί φίλοι, καταναλώνει και ανακατασκευάζει το ιστορικό του παρελθόν, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό, τόσο το παρόν όσο και το μέλλον του. Ιδιαίτερα μάλιστα σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές, που διέρχεται η χώρα μας, η αναβάπτιση στο ιστορικό μας παρελθόν αισθανόμαστε ότι είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία, προκειμένου να αναλάβουμε δυνάμεις και να αντλήσουμε διδαχές. Εθνική ομοψυχία, συστράτευση σ’ έναν κοινό στόχο, διαρκής αγώνας και απόρριψη κάθε μισαλλόδοξης σκέψης, είναι το κυρίαρχο αίτημα των καιρών που πρέπει να ενστερνιστούμε ως λαός, προκειμένου να πετύχουμε την ανόρθωση της οικονομικής και κοινωνικής μας ζωής, μέσα στο πνεύμα μιας φεντεραλιστικής ευρωπαϊκής αλληλέγγυας συνείδησης και συνευθύνης, ως της μόνης σήμερα προοπτικής για διέξοδο από την κρίση.
Με τη λιτή και απέριττη αυτή σημερινή μας εκδήλωση, αγαπητοί φίλοι, οριοθετούμε κι εμείς με περισσότερη αυτοσυνειδησία το μέλλον αυτού του τόπου, της γενέτειράς μας. Και με αυτές τις σκέψεις κατά νου, το Αρματολιάτικο μας καλεί να προβούμε στις απαραίτητες συντονισμένες ενέργειες, ώστε ο χώρος αυτός να καταστεί επισκέψιμος, τόσο για τους μεγάλους όσο – και κυρίως – για τα σχολεία και τα παιδιά που αποτελούν το μέλλον αυτού του τόπου. Πέρα από τις βιωματικές αφορμήσεις για περαιτέρω αναζητήσεις και περισσότερες γνώσεις από την τοπική αλλά και γενικότερη ιστορία μας, ο βασικός στόχος θα πρέπει να είναι να εμφυσήσουμε στα παιδιά αυτό που προανέφερα: το γνήσιο πατριωτισμό! Και αυτό ασφαλώς δεν έχει να κάνει με κούφια έπαρση, εθνοκαπηλεία, εθνικιστικούς εγωισμούς και φονταμενταλισμούς, αλλά με τη γνήσια, ως φυσική αναγκαιότητα, αγάπη για τον τόπο μας και την πατρίδα. Αγαπώ την πατρίδα μου, μαθαίνω την Ιστορία της, ενδιαφέρομαι να ενημερωθώ όσο γίνεται καλύτερα για τους κινδύνους που διατρέχει και κάνω ό,τι μου είναι δυνατό για να συμβάλω στην προσπάθεια να είναι ασφαλής και να προχωρά στο δρόμο της προόδου. Αυτό, θαρρώ, είναι το πραγματικό πλαίσιο του περιεχομένου ενός γνήσιου πατριωτισμού, που πρέπει επιτέλους να περάσουμε στη συνείδηση των παιδιών μας, ώστε να στηρίζονται στέρεα όπου πατούν και να μην παραπαίουν μπροστά στα σκιάχτρα του εθνικισμού και του εθνομηδενισμού, που αποτελούν τους δύο εκ διαμέτρου αντίθετους πόλους, της εθνοκαπηλείας από τη μια, και της αυτοκαταλυτικής διεθνιστικής ψευδοϊδεολογίας, από την άλλη, μία ψευδοϊδεολογία που δεν είναι άμοιρη ευθυνών για τη σημερινή κατάσταση της χώρας μας.
Κάποια στιγμή, αγαπητοί φίλοι, θα πρέπει σ’ αυτό το μέρος να γίνουν οι αναγκαίες διαμορφώσεις του χώρου και να τοποθετηθεί μία μαρμάρινη πλάκα, όπου θα αναγράφονται με μία νοηματική πύκνωση επιλεγμένα σημεία από όσα σήμερα εδώ ακούστηκαν. Σε κάθε περίπτωση, η βοήθειά μου προς τους συλλόγους μας και την κοινότητά μας – και στο βαθμό που αυτό μου είναι δυνατό – θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, εφόσον και όταν μου ζητηθεί. Αν βέβαια στο μέλλον η ελληνική πολιτεία αποφάσιζε να δημιουργήσει στο Αρματολιάτικο ένα πρότυπο μουσείο για τους αρματολούς και τους Κλέφτες, αυτό θα ήταν η πιο ιδανική περίπτωση αξιοποίησης αυτού του χώρου και ευχής έργον για τον τόπο μας και την πατρίδα μας, γενικότερα. Ένα τέτοιο μουσείο θα είχε αξία μόνο στο μέρος που γέννησε τα ίδια τα γεγονότα. Πρότυπο μπορεί να θεωρηθεί ένα έργο μέσα στο φυσικό του χώρο.
Τέλος, για να γίνει αυτός εδώ ο χώρος επισκέψιμος, αγαπητοί φίλοι, θα πρέπει απαραιτήτως να υπάρξει καλύτερη και πιο άνετη πρόσβαση και αυτό ασφαλώς ακουμπά στις αρμοδιότητες των τοπικών, δημοτικών και περιφερειακών αυτοδιοικητικών μας Αρχών. Αυτό που απαιτείται αρχικά είναι η βούληση και η απόφαση για αξιοποίηση του ιστορικού αυτού τόπου, μέσω ειδικών προγραμμάτων που σίγουρα θα βρεθούν.
Μία ιδέα, αγαπητοί φίλοι, δεν είναι παρά μία θεωρητική σύλληψη. Αποτελεί ωστόσο και ένα ενζυματικό εργαλείο που εμπεριέχει μία συλλογικά αναγωγική δυναμική, προκειμένου αυτή η ιδέα να γίνει πράξη. Είναι ένας σπόρος, αν θέλετε. Το αν όμως αυτή η ιδέα θα υλοποιηθεί και αν αυτός ο σπόρος θα καρπίσει, αυτό πλέον εξαρτάται από τους αυτοδιοικητικούς μας φορείς, όπως είπα: από τον πρόεδρο και το Τοπικό Συμβούλιο της Οξυάς, το Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Μουζακίου και από την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Κατά κάποιο τρόπο βέβαια εξαρτάται και από τους πολιτιστικούς συλλόγους μας και όχι μόνο της Οξυάς, καθώς η ιστορικότητα αυτού του χώρου αγκαλιάζει την ευρύτερη κοινωνία μας. Όνειρο ζωής και στοίχημα για τον καθένα μας θα αποτελεί στο εξής η ρεαλιστική και τόσο δημιουργική για την περιοχή μας ιδέα να γίνει το Αρματολιάτικο χώρος επισκέψιμος.
Αν το μέλλον μοιάζει πράγματι, αγαπητοί φίλοι, με ένα κλειστό βιβλίο που δεν μπορούμε εύκολα να το ανοίξουμε και κάθε μέρα που περνάει μας αποκαλύπτει μία μόνο από τις σελίδες του, ας ελπίσουμε, προσευχόμενοι, ότι αυτό το βιβλίο δεν θα περιέχει πολλές σελίδες, μέχρι την ημέρα που θα δούμε να συνωστίζονται στο Αρματολιάτικο σχολεία και επισκέπτες. Η πολυπόθητη επισκεψιμότητα αυτού του χώρου και οι παιδικές φωνές γύρω από το λημέρι του Καραϊσκάκη, στο Αρματολιάτικο, θα ήταν μία επιπλέον δικαίωση για το μεγάλο μας ήρωα και η έκφραση της πιο βαθιάς ευγνωμοσύνης μας για την τεράστια προσφορά του στον αγώνα για την απελευθέρωση του έθνους και της κοιτίδας του πολιτισμού.
Σας ευχαριστώ θερμά και πάλι, αγαπητοί φίλοι, που είχατε την καλοσύνη να τιμήσετε με την παρουσία σας τη σημερινή μας εκδήλωση, στο ιστορικό πια Αρματολιάτικο, ένα μέρος το οποίο για τον Καραϊσκάκη αποτέλεσε το πρώτο δυνατό πάτημα για να εκτιναχθεί στη συνέχεια ως τα μεσούρανα της ιεραρχίας και να φτάσει ως την ύψιστη κορύφωση της στρατηγικής μεγαλοφυΐας, του ηθικού του μεγαλείου και της άφθαρτης δόξας.
