9. Γενικά θέματα 2-Οικολογία:Οικολογική συνείδηση,όχι οικολογική τρομοκρατία!
Ουδείς πλέον αμφιβάλλει για την τεράστια συμβολή της επιστήμης της οικολογίας-και των οικο-
λογικών οργανώσεων-στη διαμόρφωση μιας αρκετά αναπτυγμένης οικολογικής συνείδησης των αν-
θρώπων της εποχής μας-και κυρίως των μαθητών-γεγονός που είχε θετικές αντανακλάσεις στην ποι-
οτική αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος στη χώρα μας.Πεπεισμένος μάλιστα ο ίδιος ότι η ζωή
μας είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την προστασία του περιβάλλοντος,είχα επανειλημμένα αναλάβει
ουκ ολίγες εκδηλώσεις -και ομιλίες -στα σχολεία που υπηρέτησα,προκειμένου να ενημερώσω και
ευαισθητοποιήσω μαθητές και γονείς για οικολογικά ζητήματα.Δεν τίθεται,επομένως,θέμα ότι επί της ουσίας δεν διαφωνώ καθόλου με τη γενικότερη φιλοσοφία,στάση ζωής και δραστηριοποίηση των οικολογικών οργανώσεων - και των αρμόδιων φορέων -σε ό,τι αφορά την προσπάθεια αποκατάστασης της ισορροπίας της βιοποικιλότητας στον πλανήτη μας.Όμως,σημασία δεν έχει μόνο το τι κάνει κανείς,αλλά και πώς το κάνει για να πετύχει τους στόχους του,γι'αυτό ας μου επιτραπεί να διαφωνήσω σε επιμέρους ζητήματα που ενίοτε άπτονται μιας σκανδαλώδους,θα έλεγα, διαχείρισης της προστασίας κάποιων αγρίων-και απειλούμενων με εξαφάνιση-ζώων,όταν αυτό γίνεται σε βάρος της ανθρώπινης περιουσίας,της ηρεμίας των κατοίκων της υπαίθρου-των ορεινών κυρίως περιοχών-ή ακόμα και της ίδιας της ζωής τους!
Ως άνθρωποι-και όχι μόνο εμείς ως λαός-κάποιες φορές είμαστε επιρρεπείς στην υπερβολή,σε τέ-
τοιο μάλιστα βαθμό ώστε,χάνοντας το μέτρο,να καταλήγουμε αβασάνιστα από το ένα άκρο στο άλλο.Έχω την εντύπωση ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει,τελευταία,και στον τομέα των οικολογικών μας ευαισθησιών.Εκεί που είχαμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της αποψίλωσης των χωριών της υπαίθρου από τους ανθρώπους τους-λόγω μετοίκησης ή μετανάστευσης-μας ήρθε κατακούτελα και ένας μανιερισμός κάποιων οικολογικών οργανώσεων,που στοχεύουν μάλλον στο να καλοπερνούν οι αρκούδες,οι λύκοι-αυτοί λιγότερο γιατί φοβούνται τα σκυλιά-και τα φίδια και να υποφέρουν οι άνθρωποι!Μα,είναι δυνατόν;Λογιών-λογιών φίδια έβλεπα φέτος γύρω από το σπίτι μου,στην Οξυά,και μάλιστα σε αποχρώσεις που ουδέποτε υπήρχαν σ'αυτό το μέρος!Χρειάζονται τόσα φίδια;Και αυτά που υπήρχαν μέχρι πρότινος δεν επαρκούσαν;αναρωτιέται κανείς.Είναι όντως απίστευτα και όσα άκουσα να λένε άνθρωποι της περιοχής μας και δεν το κρύβω ότι μου δημιουργήθηκε έντονη μέσα μου η πεποίθηση ότι ίσως φτάσαμε κιόλας στο σημείο να ισχύει το ακραίο σχήμα:"Προστατευόμενο είδος η αρκούδα,απροστάτευτος ο άνθρωπος"!Ειλικρινά,το διάστημα που έμεινα στα μέρη αυτά τρομοκρατήθηκα και ο ίδιος και ας μην έχω ούτε ζώα,ούτε μελίσσια!"Προστατέψτε τις περιουσίες σας",συμβουλεύουν-εκ του μακρόθεν-οι οικολογικές οργανώσεις και οι αρμόδιοι φορείς.Να τις προστατέψουν πώς;Να κάνουν φρούρια τα σπίτια τους ή το χώρο όπου έχουν τα μελίσσια τους;Περιφραγμένα τα έχουν οι άνθρωποι,αλλά το ογκώδες και πολύ δυνατό αυτό ζώο τα πετάει εύκολα κάτω και περνάει μέσα!Αρκούδες ακόμα και μέσα στις αυλές των σπιτιών!"Βάλτε,λέει,ρεύμα στην περίφραξη"!Και αν πούμε ότι αυτό είναι οικονομικά εφικτό-που δεν είναι πάντα και σε κάθε περίπτωση-το ρεύμα πού να βρεθεί εκεί που έχουν τα ζώα ή τα μελίσσια τους;Οι άνθρωποι βρίσκονται σε απόγνωση και δεν ξέρουν τι να κάνουν,καθώς,ενώ ο νόμος εδώ είναι αμείλικτος,οι αποζημιώσεις που δίνονται-όπου και όταν δίνονται-είναι πολύ μικρές σε σχέση με το κόστος και το απωλεσθέν κεφάλαιο.
Επιπλέον,ανεβαίνοντας κανείς στο χωριό του το καλοκαίρι,σαφώς και θέλει να έρθει σε άμεση
επαφή με τη φύση.Να χαρεί τις ομορφιές της και να αναπνεύσει τον καθαρό αέρα.Πού τέτοιες πολυτέλειες τώρα!Ούτε βήμα με τα πόδια,μόνο εποχούμενος πλέον!Είναι εύκολο,ξέρετε,να το λέει κανείς,μέσα από τη σιγουριά της πολυκατοικίας και του καναπέ,ότι"Η αρκούδα δεν τρώει ανθρώπους",αλλά τρομερά δύσκολο να το αποδεχτεί εκείνος που θα τύχει να βρεθεί αντιμέτωπος μαζί της μέσα στο δάσος!Θα βασιστείς τότε στις καλές της διαθέσεις ή θα πιάσεις . . . .διάλογο μαζί της αν θα σε φάει ή όχι;Προαιώνιοι φόβοι και ο πανικός είναι τα μόνα στοιχεία που σε καταλαμβάνουν όταν τη δεις μπροστά σου,με τα μπροστινά πόδια ανασηκωμένα!Είναι και θέμα ενημέρωσης-και παιδείας-ίσως,το πώς πρέπει κανείς να αντιδρά σ'αυτές τις περιπτώσεις.Με τη σωστή αντίδραση,ο κίνδυνος ενδεχομένως να ελαχιστοποιηθεί,αλλά εδώ δεν υπάρχει κανενός είδους ενημέρωση από κανέναν.Και ασφαλώς-φίλοι οικολογούντες-εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την όμορφη Καλλιστώ της μυθολογίας μας,την οποία. . . .ερωτεύθηκε ο Δίας στα βουνά της Αρκαδίας και"κοιμήθηκε" μαζί της.Οι ρομαντισμοί,οι αστερισμοί και ο ορατός κίνδυνος μπροστά μας είναι ασύμβατες μεταξύ τους έννοιες!Σοβαρότητα χρειάζεται και περισσότερη ενημέρωση των ανθρώπων.Αυτή τη στιγμή,πάντως,διακρίνω ότι έχουμε να κάνουμε μάλλον με μία οικολογική τρομοκρατία,παρά με μία οικολογική συνείδηση που οφείλουμε όλοι μας να διαθέτουμε.Λαμβάνο
ντας υπόψη και το γεγονός της πληθυσμιακής αύξησης αυτού του ζώου,όπως πληροφορούμαι,το πρόβλημα φαίνεται να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις στην περιοχή μας-και όχι μόνο.Και επειδή όλα τα "αντί "εμφανίζονται ως αντιστάθμισμα υπερβολών,ας μην εκπλαγούν κάποιοι αν δουν να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια αντιοικολογικές οργανώσεις-ή και αντίστοιχοι πολιτικοί σχηματισμοί-οπότε,με τις αντιπαλότητες που θα προκύψουν,το πρόβλημα ενδεχομένως να πάρει άλλη μορφή και τα αποτελέσματα να είναι αντίθετα του αναμενομένου.Είναι δίκοπο μαχαίρι,ξέρετε,να δοκιμάζει κανείς την υπομονή και τις αντοχές της ίδιας της κοινωνίας,η οποία,τελικά,είναι αυτή που καλείται να συμβάλει στην εφαρμογή κάποιων υπερβολών και ταυτόχρονα να αναμένονται από τους αρμόδι
ους μόνο θετικά αποτελέσματα.
(Mέχρις εδώ,δημοσιεύθηκε ως άρθρο στην εφημερίδα"ΝΕΟΣ ΑΓΩΝ" της Καρδίτσας,
στις 27 Αυγούστου 2014)
Τι μου είπαν!
Με ανθρώπους της περιοχής μας,που μίλησα,μου είπαν περίπου αυτά που εξέθεσα πιο πάνω.Και
ήταν αρκετοί αυτοί που συνάντησαν μπροστά τους αρκούδα ή την είδαν από μακριά!Αρκετοί,επίσης,
είναι και εκείνοι που μου είπαν ότι η περιουσία τους έχει υποστεί ζημιά από την αρκούδα(μελίσσια ή
ζώα)!Έγιναν κάποιες εκτιμήσεις από τους αρμόδιους,αλλά η αποζημίωση που αναμένουν έχει τη μορ
φή που προανέφερα:Εκτός του ότι χρειάζεται αρκετός χρόνος για να δοθεί,αλλά, και όταν δοθεί,σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει το κόστος της ζημιάς και την αξία του απωλεσθέντος κεφαλαίου.
Γιατί τόσο έντονο ενδιαφέρον ειδικά για την αρκούδα;
Η αρκούδα είναι ένα ογκώδες,πολύ δυνατό και πανέξυπνο ζώο που χρειάζεται τουλάχιστον 15 κιλά τροφή ημερησίως για να χορτάσει.Τόση τροφή όμως είναι δύσκολο να βρεθεί καθημερινά,γι'αυ
τό πεινάει συνεχώς και δεν σταματά μέρα και νύχτα να την αναζητά,χωρίς μάλιστα να φοβάται ούτε τα σκυλιά,ούτε τους ανθρώπους.Η θέα της προκαλεί πανικό-ιδιαίτερα όταν τη δει κανείς σε όρθια στάση,με τα μπροστινά της πόδια ανασηκωμένα!Όταν δε αισθανθεί ότι κινδυνεύει,δεν διαστάζει καθόλου να επιτεθεί!Εκτός από τα κοφτερά της δόντια,λίγοι γνωρίζουν ότι η αρκούδα έχει και ένα άλλο φοβερό όπλο:Είναι άριστος σκοπευτής στη λιθοβολία και μάλιστα από μακρινή απόσταση!Ο μακαρίτης ο πατέρας μου μου είχε πει κάποτε ότι του έτυχε να ιδεί το εξής περιστατικό με μία αρκούδα:Από απόσταση 150 μ.περίπου,σημάδεψε με την πέτρα ένα σκυλί-που πήγαινε κοντά της γαυγίζοντας-το πέτυχε με την πρώτη στο μέτωπο και το άφησε επιτόπου!Άρα,λοιπόν,δεν μπορούν κάποιοι να μας λένε ότι η αρκούδα είναι ακίνδυνη,ότι δεν επιτίθεται,δεν τρώει ανθρώπους κ.τ.τ. Γι'αυτό,θα ήθελα να παρακαλέσω όλους αυτούς να έρθουν κοντά στους ανθρώπους της υπαίθρου-που αντιμετωπίζουν καθημερινά αυτό το πρόβλημα-και να τους ενημερώσουν υπεύθυνα,ποια στάση πρέπει να κρατούν απέναντι σ'αυτό το ζώο,ώστε και οι ίδιοι να μην κινδυνεύουν,αλλά ούτε και η περιουσία τους.Θα τους δούμε ποτέ αυτούς;Πολύ φοβάμαι πως όχι!Δηλαδή,τι κάνουμε;Κάποιοι αποφασίζουν μέσα από τα γραφεία τους χωρίς να γνωρίζουν την πραγματικότητα;Από την άλλη,μήπως αυτή η ίδια η απόφαση
των αρμοδίων εμπεριέχει πράγματι το στοιχείο της υπερβολής-και μιας σκανδαλώδους διαχείρισης
του θέματος που έχει σχέση με την αρκούδα;Ερώτηση κάνω,ζητώντας κάποιες διευκρινήσεις.Αν κά
που υπάρχει λάθος στην ερώτησή μου,ας βγουν κάποιοι επιτέλους να μας πουν ποιο είναι το σωστό.
Δηλαδή,για να καταλάβω,όλο το πρόβλημα της τροφικής αλυσίδας-και της βιοποικιλότητας-στον
πλανήτη μας επικεντρώνεται κυρίως στην αρκούδα;Γιατί,τελικά,τόσο έντονο - και εξαιρετικά μερολη
πτικό - ενδιαφέρον ειδικά για την αρκούδα;Δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να επηρέασε,αλλά αυτόεδώ,νομί
ζω,έπαιξε κάποιο ρόλο:Όταν,πριν από 12-13 χρόνια,ξεκινούσε αυτή η συζήτηση στην Ε.Ε.για την προστασία της αρκούδας,στη Γαλλία υπήρχαν μόνο 10 αρκούδες και σε κάποιες άλλες χώρες λίγες δεκάδες,τη στιγμή που στην Ελλάδα υπήρχαν εκατοντάδες,ενώ σήμερα αριθμούν χιλιάδες!Με πόσες χιλιάδες αρκούδες,αγαπητοί φίλοι,θα ήσαστε ευχαριστημένοι;Το ενδιαφέρον αυτό πηγάζει μόνο από τη διαπίστωση ότι χωρίς την αρκούδα κινδυνεύει σοβαρά η διάσπαση της τροφικής αλυσίδας πάνω στη γη,ή σ' αυτό το θέμα ισχύει μήπως και κάτι άλλο που εμείς δεν το συνυπολογίζουμε;Ας μην ξε
χνάτε,επίσης,ότι-σύμφωνα με πληροφορίες που έχω-στην Ευρώπη υπάρχουν και χώρες που δεν κατα
γράφουν στον οικολογικό τους χάρτη ούτε μία αρκούδα!Ίσως μάλιστα οι οικολόγοι τους να μην ασχολούνται καν με την αρκούδα,αλλά γι'αυτό δεν έχω ακριβή στοιχεία για να το υποστηρίξω με βεβαιότητα.
Μία ακόμα απορία!
Εκφράζοντας εδώ μία ακόμα απορία,αναρωτιέμαι μήπως και αυτή η ίδια η διαπίστωση με την τροφική αλυσίδα ενέχει,επίσης,το στοιχείο της υπερβολής και δεν εδράζεται μόνο σε εξακριβωμένα επιστημονικά δεδομένα.Και οι δεινόσαυροι κάποτε εξαφανίστηκαν,αλλά στη συνέχεια,όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε η ζωή πάνω στη γη,η βιοποικιλότητα εμπλουτίστηκε στο μέγιστο βαθμό!Εδώ,στα δικά μας βουνά,δεν ακούστηκε ότι υπήρχαν ποτέ αρκούδες.Γι'αυτό στην περιοχή μας οι άνθρωποι δεν έχουν εμπειρίες από αρκούδες και δεν είναι εθισμένοι πώς να διαχειριστούν το άπληστο αυτό ζώο.Η αρκούδα εμφανίστηκε στα μέρη μας πριν από λίγα χρόνια και . . . .παράγει ήδη έργο (ζημιές και φοβικά σύνδρομα).Ήρθε,μας είπαν,από τη Βάλια Κάλντα - δεν τη φέρανε!- τη στιγμή που είναι όλες "τσιπαρισμένες"!Δεν στοχεύουμε ασφαλώς να γίνουμε αρκουδομάχοι-όχι βέβαια-αλλά μήπως θα 'πρεπε εμείς εδώ να αρχίσουμε την αυστηροποίηση των μέτρων προστασίας από τη δική μας πανίδα;
Εκτός από αλεπούδες και λύκους-αντίθετα από την αρκούδα ο λύκος είναι ένα συμπαθέστατο ζώο-στα δικάμαςβουνά υπήρχανκυρίωςφυτοφάγα(αςταπούμε)ζώα:αγριογούρουνα,ελάφια,λαγοί,πέρδικες.
Αυτά τά ζώα να προστατέψουμε περισσότερο.Στις πλαγιές της Καράβας,για παράδειγμα,πριν από κάποια χρόνια υπήρχαν κοπάδια πέρδικες.Χαιρόσουνα να ανεβείς εκεί ψηλά για να ακούσεις το μοναδικό κελάηδημά τους και να αισθανθείς εκείνο το ευχάριστο ξάφνιασμα από το φιλικό φτερούγισμά τους.Σήμερα,δεν θα βρεις ούτε μία!
Οι στρατιές των κυνηγών μας!
Θίγοντας το τεράστιο αυτό θέμα,ίσως στρέψω εναντίον μου τις χιλιάδες των κυνηγών μας.Μαθη
μένα τα βουνά απ'τα χιόνια και δεν θα βάλω τη γάτα μου να. . .κλαίει!Όταν μιλάμε για τόσο σοβαρά
ζητήματα,δεν κάνουμε δημόσιες σχέσεις.Εδώ μιλάμε μόνο με οικολογικούς όρους και όχι εισπρακτι
κούς - αυτό βέβαια αφορά την πολιτεία - ή και. . . .αθλητικούς (αυτό αφορά τους κυνηγούς)!Το κυνήγι είναι,λέει,σπορ!Σπορ - και μάλιστα καλύτερο - είναι και η ορειβασία.Πρέπει να σκοτώνεις τα ζώα για να έχει ενδιαφέρον ένα σπορ;Απαγορέψτε,λοιπόν,για μία-δυο δεκαετίες εντελώς το κυνήγι!Και αν δούμε ότι κάποια στιγμή έχουν αυξηθεί τόσο πολύ - και σε"επικίνδυνο"βαθμό,ε,καλά! -αυτά τα ζώα,τότε,ναι,αφήστε ελεύθερες τις στρατιές των κυνηγών μας,για ένα-δύο χρόνια!Αυτή τη στιγμή,πάντως,θεωρώ ότι είναι απαράδεκτο να δίνονται κυνηγετικές άδειες μόνο για ταμειακούς λόγους - έστω και εν μέσω οικονομικής κρίσης - χωρίς κανέναν οικολογικό προσανατολισμό!
Κάποτε. . . .και τώρα. . . !
Κάποτε ο λαός μας,με τη γόνιμη φαντασία του,έπλαθε τραγούδια για την ομορφιά της πέρδικας και το συναρπαστικό κελάηδημά της(υπονοώντας βέβαια την ομορφιά της γυναίκας)."Πού ήσουν πέρ
δικα γραμμένη κι ήρθες το πρωί βρεγμένη";Τώρα που ο κόσμος άλλαξε συνήθειες - παντός είδους"συ
νήθειες"- τι θα λέμε;Τώρα μάλλον θα λέμε:"Αρκούδα μου σκορδόπιστη,μπαμπέσα,δολοπλέχτρα!Πες μου:Θες να με. . . φας μεσάνυχτα ή το πρωί χαράματα";Αντί,δηλαδή,τώρα να τραγουδάμε τις ομορ φιές της ζωής,τη δύναμη της έμπνευσης και της γενναιοφροσύνης,θα τραγουδάμε την ασχήμια της ζωής και θα απασχολούμε τη φαντασία του κόσμου με την ύπουλη τεχνική του τρολαρίσματος και την καμουφλαρισμένη βιαιότητα του τεχνητού μίσους και των σκοτεινών σχεδιασμών,του καννιβαλι
κού πνεύματος και του. . . . χορού της αρκούδας"!
Αναζητώντας μέτρα προστασίας!
Όπως είπα και πιο πάνω,οι άνθρωποι στην περιοχή μας δεν έχουν τις εμπειρίες που χρειάζονται,
ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά-και στο πλαίσιο του νόμου βέβαια-αυτό
το άχαρο και επικίνδυνο ζώο!Γι'αυτό αισθάνονται πολύ πιεσμένοι και φοβισμένοι!Δεν ξέρουν τι να κάνουν.Συμπληγάδες βλέπουν μπροστά τους:Από τη μια τον κίνδυνο του ζώου και από την άλλη τη
δαμόκλεια σπάθη του νόμου!Περιμένουν λύσεις από αρμόδιους και ειδικούς που δεν. . . .φοβούνται,
επειδή γνωρίζουν!Σαν πρώτο,λοιπόν,μέτρο βλέπω αυτό:την πλήρη και σωστή ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ!Η περί
φραξη από μόνη της -μία απλή συμβατική περίφραξη δηλαδή-δεν βλέπω να αποτελεί αποτελεσματικό
μέτρο προστασίας όταν η αρκούδα μυριστεί τη λεία της κάπου.Ενημέρωση για τη χρησιμότητα όλου αυτού του πλέγματος των μέτρων για την προστασία της.Ενημέρωση για τις έννοιες της τροφικής αλυσίδας και της βιοποικιλότητας.Ενημέρωση για τη σωστή συμπεριφορά τους και τον τρόπο αντίδρα
σης απέναντι σ'αυτό το "αφασικό "μεγαθήριο!Πολύ απλά:Βρήκαν τον μπελά τους οι άνθρωποι,ε,ας μη βρεθούν άθελά τους-μέσα στον πανικό τους- και απέναντι στην τσιμπίδα του νόμου!
Ένα δεύτερο μέτρο προστασίας των ανθρώπων - και αυτό είναι προσωπική μου πρόταση - θα μπο
ρούσε να είναι π.χ.ένα ακίνδυνο όπλο ισχυρού κρότου και λάμψης στα χέρια των ενδιαφερομένων,το
οποίο θα διατίθεται εννοείται υπεύθυνα από τις αρμόδιες υπηρεσίες,έναντι κάποιας προσιτής τιμής,ας
πούμε 40-50€,και θα χρησιμοποιείται μόνο σε περιπτώσεις άμεσου κινδύνου,προς εκφοβισμό της αρ
κούδας!Έχετε κάτι άλλο εσείς να προτείνετε,αγαπητοί μας φίλοι της οικολογίας και των αρμόδιων υ
πηρεσιών μας;Πώς βλέπετε εσείς τις προτάσεις μας;Σας αγγίζει κάτι από όλα αυτά ή ο καθένας βλέ
πει το θέμα από τη δική οπτική και αδιαφορεί για το πρόβλημα του άλλου;
(ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ!)
Πηγή:Ιστότοπος της περιβαλλοντικής οργάνωσης "ΚΑΛΛΙΣΤΩ"
Η εξήγηση του έντονου ενδιαφέροντος ειδικά για την αρκούδα!
( Τα νέα στοιχεία,που ήρθαν στην κατοχή μου,με υποχρεώνουν να επανέλθω στο θέμα του έντονου ενδιαφέροντος για την αρκούδα και να κάνω τη συμπληρωματική αυτή δημοσίευση).
Όπως ανέφερα και πιο πάνω,μου είχε κινήσει την περιέργεια-και μου άφησε πολλά κενά- το γιατί,
ειδικά για την αρκούδα,δημιουργήθηκε ένα αυστηρότατο πλαίσιο νομικών διατάξεων για την προστα
σία της,ωσάν να επρόκειτο για το μοναδικό απειλούμενο με εξαφάνιση είδος πάνω στη γη!Γιατί σαφέ
στατα υπάρχουν και άλλα απειλούμενα με εξαφάνιση είδη,τα οποία ασφαλώς και μέρος της τροφικής
αλυσίδας αποτελούν και καθόλου επιζήμια δεν είναι,ωστόσο δεν τυγχάνουν τόσο υψηλής-ας το πω-προστασίας!Άρα,εδώ έχουμε να κάνουμε πράγματι με ένα επιλεκτικά ευνοούμενο είδος ζώου,η εύ νοια του οποίου δεν υπαγορεύεται μόνο από οικολογικούς λόγους!Υπαγορεύεται και από λόγους που έχουν να κάνουν με ιατρικές και διαστημικού ενδιαφέροντος έρευνες - και όχι μόνο,όπως θα δού
με! Οι ιατρικές και οι διαστημικού ενδιαφέροντος αυτές έρευνες έχουν σχέση μόνο με το χειμέριο λή
θαργο της αρκούδας,κάτι που διαφέρει κατά πολύ από τη χειμερία νάρκη,στην οποία πέφτουν άλλα θηλαστικά.Πολύ σύντομα,κάποια στοιχεία που διαφοροποιούν τις δύο αυτές βιολογικές φάσεις μεταξύτους:
Χειμερία νάρκη:Στα θηλαστικά,που πέφτουν σε χειμερία νάρκη,η θερμοκρασία του σώματος,οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός,ελαττώνονται δραματικά.Εντούτοις,το ζώο σ'αυτή την περίπτωση ξυπνάει κάπου-κάπου,για να αποβάλει ούρα και κόπρανα,και ξαναπέφτει σε νάρκη.
Χειμέριος λήθαργος:Η αρκούδα πέφτει σε χειμέριο λήθαργο και όχι σε χειμερία νάρκη.Η θερμο
κρασία του σώματος του ζώου εδώ ελαττώνεται μόνο κατά 1-2 βαθμούς Κελσίου,σε σχέση με τη φυ
σιολογική του θερμοκρασία(38 β.Κελσίου)που έχει στο υπόλοιπο χρονικό διάστημα.Οι καρδιακοί του παλμοί πέφτουν από 52 στους 24 (43%).Ο αναπνευστικός ρυθμός ελαττώνεται περίπου στo ίδιο ποσοστό,ενώ το επίπεδο εγρήγορσης είναι κατά πολύ ανώτερο εκείνου της χειμερίας νάρκης.
Η διάρκεια του χειμερίου ληθάργου διαφέρει,πρέπει να πούμε,από περιοχή σε περιοχή και είναι αντιστρόφως ανάλογη με το γεωγραφικό πλάτος και τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.Στα βόρεια κλίματα,μπορεί να διαρκέσει ακόμα και 6 μήνες.Για την Ελλάδα,ο μέσος όρος του χειμερίου ύπνου
της αρκούδας-όπως υπολογίστηκε με τη μέθοδο της τηλεμετρίας και την τοποθέτηση ραδιοκολάρου
στα ζώα αυτά-είναι 84 ημέρες.Η βασική διαφορά-που εδώ μας ενδιαφέρει άμεσα,όπως είπαμε-μετα
ξύ χειμερίας νάρκης και χειμερίου ληθάργου είναι ότι η αρκούδα δεν σηκώνεται από το λήθαργο για να αποβάλει ούρα και κόπρανα!Πώς όμως συμβαίνει αυτό;Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η αρκούδα είναι το μόνο ζώο στον κόσμο,που λειτουργεί με "κλειστό κύκλωμα"μεταβολισμού στη φάση του χειμερίου ύπνου του!Με κάποιο μηχανισμό-που εικάζεται ότι έχει σχέση με ορμονικές εκ
κρίσεις-η αρκούδα καταφέρνει να ανακυκλώνει τα τοξικά απόβλητα του οργανισμού της(ούρα και κό
πρανα)και να τα μετατρέπει πάλι σε θρεπτικές ουσίες προς χρήση και χωρίς να παρουσιάζει κανένα
σύμπτωμα τοξαιμίας!Εδώ βρίσκεται και το μυστικό της υπόθεσης για τις προαναφερόμενες έρευνες.
Αν,μέσω της έρευνας,οι επιστήμονες καταφέρουν να ανακαλύψουν το μηχανισμό του "κλειστού κυ
κλώματος"μεταβολισμού και ανακύκλωσης ούρων και κοπράνων της αρκούδας,ίσως τότε-λένε-να γίνει δυνατή και η θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας,αλλά-επιπλέον-να καταστεί δυνατή η επιβίωση πληρωμάτων σε διαπλανητικά ταξίδια μεγάλης διάρκειας!
Μήπως τώρα βλέπετε την αρκούδα με άλλο μάτι;
Μετά από αυτή τη σύντομη ανάλυση,μήπως αρχίζετε να βλέπετε την αρκούδα με άλλο μάτι και
σας γίνεται πιο συμπαθητικό ζώο;Γιατί όχι;θα μας πούνε κάποιοι.Ίσως όχι εκείνοι που πλήττονται από την απληστία αυτού του ζώου,αλλά κάποιοι άλλοι που βρίσκονται έξω από. . . . το χορό τηςαρκούδας!Φυσικά και δεν θα γίνουμε εμείς αρκουδομάχοι,αρκεί κάποιοι άνθρωποι να έχουν ίσα δικαιώματα με τους λαούς των άλλων χωρών,όπως θα δούμε,αλλά οπωσδήποτε και τουλάχιστον ίσα δικαιώματα με την. . . . αρκούδα! Ειδικά στο θέμα των ιατρικών ερευνών για τη θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας,κανείς μας,νομίζω,δεν θα πρέπει να έχει αντίρρηση.Θα ήταν ευχής έργο μία τέτοια ανακάλυψη.Με το θέμα,όμως,των διαπλανητικών ταξιδιών,τι σχέση μπορούμε να έχουμε εμείς ως χώρα;Η χώρα μας θα πληρώσει και εδώ το μάρμαρο;Γιατί,εκτός του ότι οι κάτοικοι της υπαίθρου μας-που κυρίως πλήττονται-έχουν γίνει και αυτοί είδος υπό εξαφάνιση περισσότερο από την ίδια την αρκούδα,από την άλλη,η"υψηλή προστασία"αυτού του ζώου στοιχίζει.Στοιχίζει αρκετά χρήματα για τον Έλληνα φορολογούμενο!Τη στιγμή,μάλιστα,κατά την οποία στη χώρα μας-και κυρίως στις ορεινές περιοχές-οι άνθρωποι δεν διαθέτουν στοιχειώδεις υποδομές (π.χ.δρόμους για να πάνε στα σπίτια τους),εμείς θα ξοδεύουμε σαν λαός χρήματα -ή έστω θα υφιστάμεθα τις συνέπειες των"ακτιβιστικών"επιδρομών της αρκούδας-για έρευνες που έχουν σχέση με διαπλανητικά ταξίδια;Ας είμαστε λίγο πιο σοβαροί!Όμως,το θέμα μας δεν κλείνει εδώ.Έχει και άλλες παραμέτρους,ίσως ακόμα πιο σημαντικές!
Ίση κατανομή των βαρών!
Όχι,δεν θέλουμε-υποθετικά ή πραγματικά-την εξαφάνιση της αρκούδας,αρκεί να ληφθούν,όπως
είπαμε,τα κατάλληλα μέτρα,να περιοριστεί αυτό το ζώο σε συγκεκριμένα μέρη και σε μέτρια πληθυ
σμιακά επίπεδα,αλλά κυρίως να γίνει ίση κατανομή των βαρών και των συνεπειών μεταξύ όλων των χωρών και των λαών.Ειδικά γι'αυτό το τελευταίο είναι που εξοργίζεται κανείς με τη στάση κάποιων-
μάλλον οικολογούντων και όχι ακριβώς οικολόγων-οι οποίοι,ως φαίνεται,δεν είναι σε θέση να σταθμίσουν τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση και να ιδούν ότι και στο θέμα της αρκούδας η χώρα μας αδικείται κατάφωρα.Τα στοιχεία, που η ίδια η περιβαλλοντική οργάνωση"ΚΑΛΛΙΣΤΩ" μας δίνει,είναι αποκαλυπτικά.Αυτά έχουν ως εξής:
1.Η Ελλάδα φιλοξενεί το 50% του πληθυσμού της καφέ αρκούδας στη Δυτική και Νότια Ευρώπη!
2.Η καφέ αρκούδα εξαφανίστηκε από τη Δανία πριν 5.000 χρόνια περίπου,από τη Μ.Βρετανία το 10ο αι.,από τη Γερμανία το 18ο αι.,από την Ελβετία το 19ο αι. και από την Αυστρία τον 20ό αιώνα!
Παρατηρώντας αυτά τα στοιχεία,πώς μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών υπάρχει ίση κατανομή των βαρών στο θέμα της αρκούδας,όταν μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες φιλοξενούν ελάχιστο αριθμό και άλλες δεν φιλοξενούν ούτε μία αρκούδα;Αυτά δεν τα βλέπουν οι οικολογούντες στη χώρα μας;Θέση μας είναι-αν δεν θέλουμε την εξαφάνιση αυτού του ζώου-να αποδεχτούμε όλοι οι λαοί και οι χώρες της Ευρώπης-εντός και εκτός της Ε.Ε.-ίση κατανομή των βαρών,ανάλογα,όχι μόνο με την έκταση και τον πληθυσμό κάθε χώρας,αλλά κυρίως ανάλογα με το ποσοστό των δασών που κάθε χώρα διαθέτει και όπου μπορεί να φιλοξενηθεί ένας ορισμένος αριθμός αρκούδων.Δεν ξέρω πόσο τυχαίο μπορεί να είναι αυτό το στοιχείο,αλλά αν προσέξει κανείς όλες αυτές τις χώρες,που δεν έχουν ούτε μία αρκούδα,είναι οι πιο αναπτυγμένες στην Ευρώπη!
Ουδείς πλέον αμφιβάλλει για την τεράστια συμβολή της επιστήμης της οικολογίας-και των οικο-
λογικών οργανώσεων-στη διαμόρφωση μιας αρκετά αναπτυγμένης οικολογικής συνείδησης των αν-
θρώπων της εποχής μας-και κυρίως των μαθητών-γεγονός που είχε θετικές αντανακλάσεις στην ποι-
οτική αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος στη χώρα μας.Πεπεισμένος μάλιστα ο ίδιος ότι η ζωή
μας είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την προστασία του περιβάλλοντος,είχα επανειλημμένα αναλάβει
ουκ ολίγες εκδηλώσεις -και ομιλίες -στα σχολεία που υπηρέτησα,προκειμένου να ενημερώσω και
ευαισθητοποιήσω μαθητές και γονείς για οικολογικά ζητήματα.Δεν τίθεται,επομένως,θέμα ότι επί της ουσίας δεν διαφωνώ καθόλου με τη γενικότερη φιλοσοφία,στάση ζωής και δραστηριοποίηση των οικολογικών οργανώσεων - και των αρμόδιων φορέων -σε ό,τι αφορά την προσπάθεια αποκατάστασης της ισορροπίας της βιοποικιλότητας στον πλανήτη μας.Όμως,σημασία δεν έχει μόνο το τι κάνει κανείς,αλλά και πώς το κάνει για να πετύχει τους στόχους του,γι'αυτό ας μου επιτραπεί να διαφωνήσω σε επιμέρους ζητήματα που ενίοτε άπτονται μιας σκανδαλώδους,θα έλεγα, διαχείρισης της προστασίας κάποιων αγρίων-και απειλούμενων με εξαφάνιση-ζώων,όταν αυτό γίνεται σε βάρος της ανθρώπινης περιουσίας,της ηρεμίας των κατοίκων της υπαίθρου-των ορεινών κυρίως περιοχών-ή ακόμα και της ίδιας της ζωής τους!
Ως άνθρωποι-και όχι μόνο εμείς ως λαός-κάποιες φορές είμαστε επιρρεπείς στην υπερβολή,σε τέ-
τοιο μάλιστα βαθμό ώστε,χάνοντας το μέτρο,να καταλήγουμε αβασάνιστα από το ένα άκρο στο άλλο.Έχω την εντύπωση ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει,τελευταία,και στον τομέα των οικολογικών μας ευαισθησιών.Εκεί που είχαμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της αποψίλωσης των χωριών της υπαίθρου από τους ανθρώπους τους-λόγω μετοίκησης ή μετανάστευσης-μας ήρθε κατακούτελα και ένας μανιερισμός κάποιων οικολογικών οργανώσεων,που στοχεύουν μάλλον στο να καλοπερνούν οι αρκούδες,οι λύκοι-αυτοί λιγότερο γιατί φοβούνται τα σκυλιά-και τα φίδια και να υποφέρουν οι άνθρωποι!Μα,είναι δυνατόν;Λογιών-λογιών φίδια έβλεπα φέτος γύρω από το σπίτι μου,στην Οξυά,και μάλιστα σε αποχρώσεις που ουδέποτε υπήρχαν σ'αυτό το μέρος!Χρειάζονται τόσα φίδια;Και αυτά που υπήρχαν μέχρι πρότινος δεν επαρκούσαν;αναρωτιέται κανείς.Είναι όντως απίστευτα και όσα άκουσα να λένε άνθρωποι της περιοχής μας και δεν το κρύβω ότι μου δημιουργήθηκε έντονη μέσα μου η πεποίθηση ότι ίσως φτάσαμε κιόλας στο σημείο να ισχύει το ακραίο σχήμα:"Προστατευόμενο είδος η αρκούδα,απροστάτευτος ο άνθρωπος"!Ειλικρινά,το διάστημα που έμεινα στα μέρη αυτά τρομοκρατήθηκα και ο ίδιος και ας μην έχω ούτε ζώα,ούτε μελίσσια!"Προστατέψτε τις περιουσίες σας",συμβουλεύουν-εκ του μακρόθεν-οι οικολογικές οργανώσεις και οι αρμόδιοι φορείς.Να τις προστατέψουν πώς;Να κάνουν φρούρια τα σπίτια τους ή το χώρο όπου έχουν τα μελίσσια τους;Περιφραγμένα τα έχουν οι άνθρωποι,αλλά το ογκώδες και πολύ δυνατό αυτό ζώο τα πετάει εύκολα κάτω και περνάει μέσα!Αρκούδες ακόμα και μέσα στις αυλές των σπιτιών!"Βάλτε,λέει,ρεύμα στην περίφραξη"!Και αν πούμε ότι αυτό είναι οικονομικά εφικτό-που δεν είναι πάντα και σε κάθε περίπτωση-το ρεύμα πού να βρεθεί εκεί που έχουν τα ζώα ή τα μελίσσια τους;Οι άνθρωποι βρίσκονται σε απόγνωση και δεν ξέρουν τι να κάνουν,καθώς,ενώ ο νόμος εδώ είναι αμείλικτος,οι αποζημιώσεις που δίνονται-όπου και όταν δίνονται-είναι πολύ μικρές σε σχέση με το κόστος και το απωλεσθέν κεφάλαιο.
Επιπλέον,ανεβαίνοντας κανείς στο χωριό του το καλοκαίρι,σαφώς και θέλει να έρθει σε άμεση
επαφή με τη φύση.Να χαρεί τις ομορφιές της και να αναπνεύσει τον καθαρό αέρα.Πού τέτοιες πολυτέλειες τώρα!Ούτε βήμα με τα πόδια,μόνο εποχούμενος πλέον!Είναι εύκολο,ξέρετε,να το λέει κανείς,μέσα από τη σιγουριά της πολυκατοικίας και του καναπέ,ότι"Η αρκούδα δεν τρώει ανθρώπους",αλλά τρομερά δύσκολο να το αποδεχτεί εκείνος που θα τύχει να βρεθεί αντιμέτωπος μαζί της μέσα στο δάσος!Θα βασιστείς τότε στις καλές της διαθέσεις ή θα πιάσεις . . . .διάλογο μαζί της αν θα σε φάει ή όχι;Προαιώνιοι φόβοι και ο πανικός είναι τα μόνα στοιχεία που σε καταλαμβάνουν όταν τη δεις μπροστά σου,με τα μπροστινά πόδια ανασηκωμένα!Είναι και θέμα ενημέρωσης-και παιδείας-ίσως,το πώς πρέπει κανείς να αντιδρά σ'αυτές τις περιπτώσεις.Με τη σωστή αντίδραση,ο κίνδυνος ενδεχομένως να ελαχιστοποιηθεί,αλλά εδώ δεν υπάρχει κανενός είδους ενημέρωση από κανέναν.Και ασφαλώς-φίλοι οικολογούντες-εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την όμορφη Καλλιστώ της μυθολογίας μας,την οποία. . . .ερωτεύθηκε ο Δίας στα βουνά της Αρκαδίας και"κοιμήθηκε" μαζί της.Οι ρομαντισμοί,οι αστερισμοί και ο ορατός κίνδυνος μπροστά μας είναι ασύμβατες μεταξύ τους έννοιες!Σοβαρότητα χρειάζεται και περισσότερη ενημέρωση των ανθρώπων.Αυτή τη στιγμή,πάντως,διακρίνω ότι έχουμε να κάνουμε μάλλον με μία οικολογική τρομοκρατία,παρά με μία οικολογική συνείδηση που οφείλουμε όλοι μας να διαθέτουμε.Λαμβάνο
ντας υπόψη και το γεγονός της πληθυσμιακής αύξησης αυτού του ζώου,όπως πληροφορούμαι,το πρόβλημα φαίνεται να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις στην περιοχή μας-και όχι μόνο.Και επειδή όλα τα "αντί "εμφανίζονται ως αντιστάθμισμα υπερβολών,ας μην εκπλαγούν κάποιοι αν δουν να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια αντιοικολογικές οργανώσεις-ή και αντίστοιχοι πολιτικοί σχηματισμοί-οπότε,με τις αντιπαλότητες που θα προκύψουν,το πρόβλημα ενδεχομένως να πάρει άλλη μορφή και τα αποτελέσματα να είναι αντίθετα του αναμενομένου.Είναι δίκοπο μαχαίρι,ξέρετε,να δοκιμάζει κανείς την υπομονή και τις αντοχές της ίδιας της κοινωνίας,η οποία,τελικά,είναι αυτή που καλείται να συμβάλει στην εφαρμογή κάποιων υπερβολών και ταυτόχρονα να αναμένονται από τους αρμόδι
ους μόνο θετικά αποτελέσματα.
(Mέχρις εδώ,δημοσιεύθηκε ως άρθρο στην εφημερίδα"ΝΕΟΣ ΑΓΩΝ" της Καρδίτσας,
στις 27 Αυγούστου 2014)
Τι μου είπαν!
Με ανθρώπους της περιοχής μας,που μίλησα,μου είπαν περίπου αυτά που εξέθεσα πιο πάνω.Και
ήταν αρκετοί αυτοί που συνάντησαν μπροστά τους αρκούδα ή την είδαν από μακριά!Αρκετοί,επίσης,
είναι και εκείνοι που μου είπαν ότι η περιουσία τους έχει υποστεί ζημιά από την αρκούδα(μελίσσια ή
ζώα)!Έγιναν κάποιες εκτιμήσεις από τους αρμόδιους,αλλά η αποζημίωση που αναμένουν έχει τη μορ
φή που προανέφερα:Εκτός του ότι χρειάζεται αρκετός χρόνος για να δοθεί,αλλά, και όταν δοθεί,σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει το κόστος της ζημιάς και την αξία του απωλεσθέντος κεφαλαίου.
Γιατί τόσο έντονο ενδιαφέρον ειδικά για την αρκούδα;
Η αρκούδα είναι ένα ογκώδες,πολύ δυνατό και πανέξυπνο ζώο που χρειάζεται τουλάχιστον 15 κιλά τροφή ημερησίως για να χορτάσει.Τόση τροφή όμως είναι δύσκολο να βρεθεί καθημερινά,γι'αυ
τό πεινάει συνεχώς και δεν σταματά μέρα και νύχτα να την αναζητά,χωρίς μάλιστα να φοβάται ούτε τα σκυλιά,ούτε τους ανθρώπους.Η θέα της προκαλεί πανικό-ιδιαίτερα όταν τη δει κανείς σε όρθια στάση,με τα μπροστινά της πόδια ανασηκωμένα!Όταν δε αισθανθεί ότι κινδυνεύει,δεν διαστάζει καθόλου να επιτεθεί!Εκτός από τα κοφτερά της δόντια,λίγοι γνωρίζουν ότι η αρκούδα έχει και ένα άλλο φοβερό όπλο:Είναι άριστος σκοπευτής στη λιθοβολία και μάλιστα από μακρινή απόσταση!Ο μακαρίτης ο πατέρας μου μου είχε πει κάποτε ότι του έτυχε να ιδεί το εξής περιστατικό με μία αρκούδα:Από απόσταση 150 μ.περίπου,σημάδεψε με την πέτρα ένα σκυλί-που πήγαινε κοντά της γαυγίζοντας-το πέτυχε με την πρώτη στο μέτωπο και το άφησε επιτόπου!Άρα,λοιπόν,δεν μπορούν κάποιοι να μας λένε ότι η αρκούδα είναι ακίνδυνη,ότι δεν επιτίθεται,δεν τρώει ανθρώπους κ.τ.τ. Γι'αυτό,θα ήθελα να παρακαλέσω όλους αυτούς να έρθουν κοντά στους ανθρώπους της υπαίθρου-που αντιμετωπίζουν καθημερινά αυτό το πρόβλημα-και να τους ενημερώσουν υπεύθυνα,ποια στάση πρέπει να κρατούν απέναντι σ'αυτό το ζώο,ώστε και οι ίδιοι να μην κινδυνεύουν,αλλά ούτε και η περιουσία τους.Θα τους δούμε ποτέ αυτούς;Πολύ φοβάμαι πως όχι!Δηλαδή,τι κάνουμε;Κάποιοι αποφασίζουν μέσα από τα γραφεία τους χωρίς να γνωρίζουν την πραγματικότητα;Από την άλλη,μήπως αυτή η ίδια η απόφαση
των αρμοδίων εμπεριέχει πράγματι το στοιχείο της υπερβολής-και μιας σκανδαλώδους διαχείρισης
του θέματος που έχει σχέση με την αρκούδα;Ερώτηση κάνω,ζητώντας κάποιες διευκρινήσεις.Αν κά
που υπάρχει λάθος στην ερώτησή μου,ας βγουν κάποιοι επιτέλους να μας πουν ποιο είναι το σωστό.
Δηλαδή,για να καταλάβω,όλο το πρόβλημα της τροφικής αλυσίδας-και της βιοποικιλότητας-στον
πλανήτη μας επικεντρώνεται κυρίως στην αρκούδα;Γιατί,τελικά,τόσο έντονο - και εξαιρετικά μερολη
πτικό - ενδιαφέρον ειδικά για την αρκούδα;Δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να επηρέασε,αλλά αυτόεδώ,νομί
ζω,έπαιξε κάποιο ρόλο:Όταν,πριν από 12-13 χρόνια,ξεκινούσε αυτή η συζήτηση στην Ε.Ε.για την προστασία της αρκούδας,στη Γαλλία υπήρχαν μόνο 10 αρκούδες και σε κάποιες άλλες χώρες λίγες δεκάδες,τη στιγμή που στην Ελλάδα υπήρχαν εκατοντάδες,ενώ σήμερα αριθμούν χιλιάδες!Με πόσες χιλιάδες αρκούδες,αγαπητοί φίλοι,θα ήσαστε ευχαριστημένοι;Το ενδιαφέρον αυτό πηγάζει μόνο από τη διαπίστωση ότι χωρίς την αρκούδα κινδυνεύει σοβαρά η διάσπαση της τροφικής αλυσίδας πάνω στη γη,ή σ' αυτό το θέμα ισχύει μήπως και κάτι άλλο που εμείς δεν το συνυπολογίζουμε;Ας μην ξε
χνάτε,επίσης,ότι-σύμφωνα με πληροφορίες που έχω-στην Ευρώπη υπάρχουν και χώρες που δεν κατα
γράφουν στον οικολογικό τους χάρτη ούτε μία αρκούδα!Ίσως μάλιστα οι οικολόγοι τους να μην ασχολούνται καν με την αρκούδα,αλλά γι'αυτό δεν έχω ακριβή στοιχεία για να το υποστηρίξω με βεβαιότητα.
Μία ακόμα απορία!
Εκφράζοντας εδώ μία ακόμα απορία,αναρωτιέμαι μήπως και αυτή η ίδια η διαπίστωση με την τροφική αλυσίδα ενέχει,επίσης,το στοιχείο της υπερβολής και δεν εδράζεται μόνο σε εξακριβωμένα επιστημονικά δεδομένα.Και οι δεινόσαυροι κάποτε εξαφανίστηκαν,αλλά στη συνέχεια,όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε η ζωή πάνω στη γη,η βιοποικιλότητα εμπλουτίστηκε στο μέγιστο βαθμό!Εδώ,στα δικά μας βουνά,δεν ακούστηκε ότι υπήρχαν ποτέ αρκούδες.Γι'αυτό στην περιοχή μας οι άνθρωποι δεν έχουν εμπειρίες από αρκούδες και δεν είναι εθισμένοι πώς να διαχειριστούν το άπληστο αυτό ζώο.Η αρκούδα εμφανίστηκε στα μέρη μας πριν από λίγα χρόνια και . . . .παράγει ήδη έργο (ζημιές και φοβικά σύνδρομα).Ήρθε,μας είπαν,από τη Βάλια Κάλντα - δεν τη φέρανε!- τη στιγμή που είναι όλες "τσιπαρισμένες"!Δεν στοχεύουμε ασφαλώς να γίνουμε αρκουδομάχοι-όχι βέβαια-αλλά μήπως θα 'πρεπε εμείς εδώ να αρχίσουμε την αυστηροποίηση των μέτρων προστασίας από τη δική μας πανίδα;
Εκτός από αλεπούδες και λύκους-αντίθετα από την αρκούδα ο λύκος είναι ένα συμπαθέστατο ζώο-στα δικάμαςβουνά υπήρχανκυρίωςφυτοφάγα(αςταπούμε)ζώα:αγριογούρουνα,ελάφια,λαγοί,πέρδικες.
Αυτά τά ζώα να προστατέψουμε περισσότερο.Στις πλαγιές της Καράβας,για παράδειγμα,πριν από κάποια χρόνια υπήρχαν κοπάδια πέρδικες.Χαιρόσουνα να ανεβείς εκεί ψηλά για να ακούσεις το μοναδικό κελάηδημά τους και να αισθανθείς εκείνο το ευχάριστο ξάφνιασμα από το φιλικό φτερούγισμά τους.Σήμερα,δεν θα βρεις ούτε μία!
Οι στρατιές των κυνηγών μας!
Θίγοντας το τεράστιο αυτό θέμα,ίσως στρέψω εναντίον μου τις χιλιάδες των κυνηγών μας.Μαθη
μένα τα βουνά απ'τα χιόνια και δεν θα βάλω τη γάτα μου να. . .κλαίει!Όταν μιλάμε για τόσο σοβαρά
ζητήματα,δεν κάνουμε δημόσιες σχέσεις.Εδώ μιλάμε μόνο με οικολογικούς όρους και όχι εισπρακτι
κούς - αυτό βέβαια αφορά την πολιτεία - ή και. . . .αθλητικούς (αυτό αφορά τους κυνηγούς)!Το κυνήγι είναι,λέει,σπορ!Σπορ - και μάλιστα καλύτερο - είναι και η ορειβασία.Πρέπει να σκοτώνεις τα ζώα για να έχει ενδιαφέρον ένα σπορ;Απαγορέψτε,λοιπόν,για μία-δυο δεκαετίες εντελώς το κυνήγι!Και αν δούμε ότι κάποια στιγμή έχουν αυξηθεί τόσο πολύ - και σε"επικίνδυνο"βαθμό,ε,καλά! -αυτά τα ζώα,τότε,ναι,αφήστε ελεύθερες τις στρατιές των κυνηγών μας,για ένα-δύο χρόνια!Αυτή τη στιγμή,πάντως,θεωρώ ότι είναι απαράδεκτο να δίνονται κυνηγετικές άδειες μόνο για ταμειακούς λόγους - έστω και εν μέσω οικονομικής κρίσης - χωρίς κανέναν οικολογικό προσανατολισμό!
Κάποτε. . . .και τώρα. . . !
Κάποτε ο λαός μας,με τη γόνιμη φαντασία του,έπλαθε τραγούδια για την ομορφιά της πέρδικας και το συναρπαστικό κελάηδημά της(υπονοώντας βέβαια την ομορφιά της γυναίκας)."Πού ήσουν πέρ
δικα γραμμένη κι ήρθες το πρωί βρεγμένη";Τώρα που ο κόσμος άλλαξε συνήθειες - παντός είδους"συ
νήθειες"- τι θα λέμε;Τώρα μάλλον θα λέμε:"Αρκούδα μου σκορδόπιστη,μπαμπέσα,δολοπλέχτρα!Πες μου:Θες να με. . . φας μεσάνυχτα ή το πρωί χαράματα";Αντί,δηλαδή,τώρα να τραγουδάμε τις ομορ φιές της ζωής,τη δύναμη της έμπνευσης και της γενναιοφροσύνης,θα τραγουδάμε την ασχήμια της ζωής και θα απασχολούμε τη φαντασία του κόσμου με την ύπουλη τεχνική του τρολαρίσματος και την καμουφλαρισμένη βιαιότητα του τεχνητού μίσους και των σκοτεινών σχεδιασμών,του καννιβαλι
κού πνεύματος και του. . . . χορού της αρκούδας"!
Αναζητώντας μέτρα προστασίας!
Όπως είπα και πιο πάνω,οι άνθρωποι στην περιοχή μας δεν έχουν τις εμπειρίες που χρειάζονται,
ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά-και στο πλαίσιο του νόμου βέβαια-αυτό
το άχαρο και επικίνδυνο ζώο!Γι'αυτό αισθάνονται πολύ πιεσμένοι και φοβισμένοι!Δεν ξέρουν τι να κάνουν.Συμπληγάδες βλέπουν μπροστά τους:Από τη μια τον κίνδυνο του ζώου και από την άλλη τη
δαμόκλεια σπάθη του νόμου!Περιμένουν λύσεις από αρμόδιους και ειδικούς που δεν. . . .φοβούνται,
επειδή γνωρίζουν!Σαν πρώτο,λοιπόν,μέτρο βλέπω αυτό:την πλήρη και σωστή ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ!Η περί
φραξη από μόνη της -μία απλή συμβατική περίφραξη δηλαδή-δεν βλέπω να αποτελεί αποτελεσματικό
μέτρο προστασίας όταν η αρκούδα μυριστεί τη λεία της κάπου.Ενημέρωση για τη χρησιμότητα όλου αυτού του πλέγματος των μέτρων για την προστασία της.Ενημέρωση για τις έννοιες της τροφικής αλυσίδας και της βιοποικιλότητας.Ενημέρωση για τη σωστή συμπεριφορά τους και τον τρόπο αντίδρα
σης απέναντι σ'αυτό το "αφασικό "μεγαθήριο!Πολύ απλά:Βρήκαν τον μπελά τους οι άνθρωποι,ε,ας μη βρεθούν άθελά τους-μέσα στον πανικό τους- και απέναντι στην τσιμπίδα του νόμου!
Ένα δεύτερο μέτρο προστασίας των ανθρώπων - και αυτό είναι προσωπική μου πρόταση - θα μπο
ρούσε να είναι π.χ.ένα ακίνδυνο όπλο ισχυρού κρότου και λάμψης στα χέρια των ενδιαφερομένων,το
οποίο θα διατίθεται εννοείται υπεύθυνα από τις αρμόδιες υπηρεσίες,έναντι κάποιας προσιτής τιμής,ας
πούμε 40-50€,και θα χρησιμοποιείται μόνο σε περιπτώσεις άμεσου κινδύνου,προς εκφοβισμό της αρ
κούδας!Έχετε κάτι άλλο εσείς να προτείνετε,αγαπητοί μας φίλοι της οικολογίας και των αρμόδιων υ
πηρεσιών μας;Πώς βλέπετε εσείς τις προτάσεις μας;Σας αγγίζει κάτι από όλα αυτά ή ο καθένας βλέ
πει το θέμα από τη δική οπτική και αδιαφορεί για το πρόβλημα του άλλου;
(ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ!)
Πηγή:Ιστότοπος της περιβαλλοντικής οργάνωσης "ΚΑΛΛΙΣΤΩ"
Η εξήγηση του έντονου ενδιαφέροντος ειδικά για την αρκούδα!
( Τα νέα στοιχεία,που ήρθαν στην κατοχή μου,με υποχρεώνουν να επανέλθω στο θέμα του έντονου ενδιαφέροντος για την αρκούδα και να κάνω τη συμπληρωματική αυτή δημοσίευση).
Όπως ανέφερα και πιο πάνω,μου είχε κινήσει την περιέργεια-και μου άφησε πολλά κενά- το γιατί,
ειδικά για την αρκούδα,δημιουργήθηκε ένα αυστηρότατο πλαίσιο νομικών διατάξεων για την προστα
σία της,ωσάν να επρόκειτο για το μοναδικό απειλούμενο με εξαφάνιση είδος πάνω στη γη!Γιατί σαφέ
στατα υπάρχουν και άλλα απειλούμενα με εξαφάνιση είδη,τα οποία ασφαλώς και μέρος της τροφικής
αλυσίδας αποτελούν και καθόλου επιζήμια δεν είναι,ωστόσο δεν τυγχάνουν τόσο υψηλής-ας το πω-προστασίας!Άρα,εδώ έχουμε να κάνουμε πράγματι με ένα επιλεκτικά ευνοούμενο είδος ζώου,η εύ νοια του οποίου δεν υπαγορεύεται μόνο από οικολογικούς λόγους!Υπαγορεύεται και από λόγους που έχουν να κάνουν με ιατρικές και διαστημικού ενδιαφέροντος έρευνες - και όχι μόνο,όπως θα δού
με! Οι ιατρικές και οι διαστημικού ενδιαφέροντος αυτές έρευνες έχουν σχέση μόνο με το χειμέριο λή
θαργο της αρκούδας,κάτι που διαφέρει κατά πολύ από τη χειμερία νάρκη,στην οποία πέφτουν άλλα θηλαστικά.Πολύ σύντομα,κάποια στοιχεία που διαφοροποιούν τις δύο αυτές βιολογικές φάσεις μεταξύτους:
Χειμερία νάρκη:Στα θηλαστικά,που πέφτουν σε χειμερία νάρκη,η θερμοκρασία του σώματος,οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός,ελαττώνονται δραματικά.Εντούτοις,το ζώο σ'αυτή την περίπτωση ξυπνάει κάπου-κάπου,για να αποβάλει ούρα και κόπρανα,και ξαναπέφτει σε νάρκη.
Χειμέριος λήθαργος:Η αρκούδα πέφτει σε χειμέριο λήθαργο και όχι σε χειμερία νάρκη.Η θερμο
κρασία του σώματος του ζώου εδώ ελαττώνεται μόνο κατά 1-2 βαθμούς Κελσίου,σε σχέση με τη φυ
σιολογική του θερμοκρασία(38 β.Κελσίου)που έχει στο υπόλοιπο χρονικό διάστημα.Οι καρδιακοί του παλμοί πέφτουν από 52 στους 24 (43%).Ο αναπνευστικός ρυθμός ελαττώνεται περίπου στo ίδιο ποσοστό,ενώ το επίπεδο εγρήγορσης είναι κατά πολύ ανώτερο εκείνου της χειμερίας νάρκης.
Η διάρκεια του χειμερίου ληθάργου διαφέρει,πρέπει να πούμε,από περιοχή σε περιοχή και είναι αντιστρόφως ανάλογη με το γεωγραφικό πλάτος και τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.Στα βόρεια κλίματα,μπορεί να διαρκέσει ακόμα και 6 μήνες.Για την Ελλάδα,ο μέσος όρος του χειμερίου ύπνου
της αρκούδας-όπως υπολογίστηκε με τη μέθοδο της τηλεμετρίας και την τοποθέτηση ραδιοκολάρου
στα ζώα αυτά-είναι 84 ημέρες.Η βασική διαφορά-που εδώ μας ενδιαφέρει άμεσα,όπως είπαμε-μετα
ξύ χειμερίας νάρκης και χειμερίου ληθάργου είναι ότι η αρκούδα δεν σηκώνεται από το λήθαργο για να αποβάλει ούρα και κόπρανα!Πώς όμως συμβαίνει αυτό;Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η αρκούδα είναι το μόνο ζώο στον κόσμο,που λειτουργεί με "κλειστό κύκλωμα"μεταβολισμού στη φάση του χειμερίου ύπνου του!Με κάποιο μηχανισμό-που εικάζεται ότι έχει σχέση με ορμονικές εκ
κρίσεις-η αρκούδα καταφέρνει να ανακυκλώνει τα τοξικά απόβλητα του οργανισμού της(ούρα και κό
πρανα)και να τα μετατρέπει πάλι σε θρεπτικές ουσίες προς χρήση και χωρίς να παρουσιάζει κανένα
σύμπτωμα τοξαιμίας!Εδώ βρίσκεται και το μυστικό της υπόθεσης για τις προαναφερόμενες έρευνες.
Αν,μέσω της έρευνας,οι επιστήμονες καταφέρουν να ανακαλύψουν το μηχανισμό του "κλειστού κυ
κλώματος"μεταβολισμού και ανακύκλωσης ούρων και κοπράνων της αρκούδας,ίσως τότε-λένε-να γίνει δυνατή και η θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας,αλλά-επιπλέον-να καταστεί δυνατή η επιβίωση πληρωμάτων σε διαπλανητικά ταξίδια μεγάλης διάρκειας!
Μήπως τώρα βλέπετε την αρκούδα με άλλο μάτι;
Μετά από αυτή τη σύντομη ανάλυση,μήπως αρχίζετε να βλέπετε την αρκούδα με άλλο μάτι και
σας γίνεται πιο συμπαθητικό ζώο;Γιατί όχι;θα μας πούνε κάποιοι.Ίσως όχι εκείνοι που πλήττονται από την απληστία αυτού του ζώου,αλλά κάποιοι άλλοι που βρίσκονται έξω από. . . . το χορό τηςαρκούδας!Φυσικά και δεν θα γίνουμε εμείς αρκουδομάχοι,αρκεί κάποιοι άνθρωποι να έχουν ίσα δικαιώματα με τους λαούς των άλλων χωρών,όπως θα δούμε,αλλά οπωσδήποτε και τουλάχιστον ίσα δικαιώματα με την. . . . αρκούδα! Ειδικά στο θέμα των ιατρικών ερευνών για τη θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας,κανείς μας,νομίζω,δεν θα πρέπει να έχει αντίρρηση.Θα ήταν ευχής έργο μία τέτοια ανακάλυψη.Με το θέμα,όμως,των διαπλανητικών ταξιδιών,τι σχέση μπορούμε να έχουμε εμείς ως χώρα;Η χώρα μας θα πληρώσει και εδώ το μάρμαρο;Γιατί,εκτός του ότι οι κάτοικοι της υπαίθρου μας-που κυρίως πλήττονται-έχουν γίνει και αυτοί είδος υπό εξαφάνιση περισσότερο από την ίδια την αρκούδα,από την άλλη,η"υψηλή προστασία"αυτού του ζώου στοιχίζει.Στοιχίζει αρκετά χρήματα για τον Έλληνα φορολογούμενο!Τη στιγμή,μάλιστα,κατά την οποία στη χώρα μας-και κυρίως στις ορεινές περιοχές-οι άνθρωποι δεν διαθέτουν στοιχειώδεις υποδομές (π.χ.δρόμους για να πάνε στα σπίτια τους),εμείς θα ξοδεύουμε σαν λαός χρήματα -ή έστω θα υφιστάμεθα τις συνέπειες των"ακτιβιστικών"επιδρομών της αρκούδας-για έρευνες που έχουν σχέση με διαπλανητικά ταξίδια;Ας είμαστε λίγο πιο σοβαροί!Όμως,το θέμα μας δεν κλείνει εδώ.Έχει και άλλες παραμέτρους,ίσως ακόμα πιο σημαντικές!
Ίση κατανομή των βαρών!
Όχι,δεν θέλουμε-υποθετικά ή πραγματικά-την εξαφάνιση της αρκούδας,αρκεί να ληφθούν,όπως
είπαμε,τα κατάλληλα μέτρα,να περιοριστεί αυτό το ζώο σε συγκεκριμένα μέρη και σε μέτρια πληθυ
σμιακά επίπεδα,αλλά κυρίως να γίνει ίση κατανομή των βαρών και των συνεπειών μεταξύ όλων των χωρών και των λαών.Ειδικά γι'αυτό το τελευταίο είναι που εξοργίζεται κανείς με τη στάση κάποιων-
μάλλον οικολογούντων και όχι ακριβώς οικολόγων-οι οποίοι,ως φαίνεται,δεν είναι σε θέση να σταθμίσουν τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση και να ιδούν ότι και στο θέμα της αρκούδας η χώρα μας αδικείται κατάφωρα.Τα στοιχεία, που η ίδια η περιβαλλοντική οργάνωση"ΚΑΛΛΙΣΤΩ" μας δίνει,είναι αποκαλυπτικά.Αυτά έχουν ως εξής:
1.Η Ελλάδα φιλοξενεί το 50% του πληθυσμού της καφέ αρκούδας στη Δυτική και Νότια Ευρώπη!
2.Η καφέ αρκούδα εξαφανίστηκε από τη Δανία πριν 5.000 χρόνια περίπου,από τη Μ.Βρετανία το 10ο αι.,από τη Γερμανία το 18ο αι.,από την Ελβετία το 19ο αι. και από την Αυστρία τον 20ό αιώνα!
Παρατηρώντας αυτά τα στοιχεία,πώς μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών υπάρχει ίση κατανομή των βαρών στο θέμα της αρκούδας,όταν μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες φιλοξενούν ελάχιστο αριθμό και άλλες δεν φιλοξενούν ούτε μία αρκούδα;Αυτά δεν τα βλέπουν οι οικολογούντες στη χώρα μας;Θέση μας είναι-αν δεν θέλουμε την εξαφάνιση αυτού του ζώου-να αποδεχτούμε όλοι οι λαοί και οι χώρες της Ευρώπης-εντός και εκτός της Ε.Ε.-ίση κατανομή των βαρών,ανάλογα,όχι μόνο με την έκταση και τον πληθυσμό κάθε χώρας,αλλά κυρίως ανάλογα με το ποσοστό των δασών που κάθε χώρα διαθέτει και όπου μπορεί να φιλοξενηθεί ένας ορισμένος αριθμός αρκούδων.Δεν ξέρω πόσο τυχαίο μπορεί να είναι αυτό το στοιχείο,αλλά αν προσέξει κανείς όλες αυτές τις χώρες,που δεν έχουν ούτε μία αρκούδα,είναι οι πιο αναπτυγμένες στην Ευρώπη!
