118. Λαϊκά έθιμα: Τα "Λαζαράκια"!
Από τα λαϊκά μας έθιμα, υπάρχουν κάποια που οι εικόνες και τα βιώματά τους μένουν βαθιά χαραγμένα στη μνήμη μας. Μία απ' αυτές τις εικόνες είναι και τα κάλαντα των παιδιών τις μέρες των μεγάλων γιορτών, μέσα στον ετήσιο κύκλο της ζωής. Προσωπικά, οι παιδικές αυτές φωνές με τα κάλαντα με συναρπάζουν.
Καιρό έχω να μου χτυπήσουν την πόρτα παιδιά για κάλαντα και "Λαζαράκια", γι' αυτό και, βγαίνοντας από την πολυκατοικία, φωτογράφισα τα δύο αυτά χαριτωμένα κοριτσάκια που βρήκα μπροστά μου.
Τα κάλαντα του Λαζάρου λέγονται μόνο από κορίτσια - τα "Λαζαράκια", όπως τα λέει ο λαός - ανήμερα της γιορτής του Λαζάρου, το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Βαϊων. Το έθιμο γίνεται σε ανάμνηση του θαύματος της ανάστασης του Λαζάρου από το Χριστό, ένα γεγονός που αποτελεί μία προοικονομία, θα λέγαμε - και όχι απλώς πρόγευση - του μεγάλου γεγονότος της Ανάστασης του Χριστού, την επόμενη Κυριακή. Στα κάλαντα αυτά, τα κοριτσόπουλα γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας στο χέρι ένα μικρό καλαθάκι, στολισμένο με λουλούδια και άλλα χειροτεχνήματα, και τραγουδούν το γνωστό τραγουδάκι για το Λάζαρο, του οποίου οι στίχοι, βέβαια, μπορεί να διαφέρουν από τόπο σε τόπο:
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε η Κυριακή που τρών' τα ψάρια.
Σήκω, Λάζαρε, και μην κοιμάσαι,
ήρθ' η μάνα σου από την πόλη,
σου 'φερε χαρτί και κομπολόι.
Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε,
δώστε μας κι εμάς να τα χαρούμε...!
(Τα κάλαντα συνήθως τελειώνουν με εγκωμιαστικά και επαινετικά λόγια για τους νοικοκύρηδες του σπιτιού - και με ευχές, φυσικά, για καλοτυχία μέσα στην οικογένεια).
Κυρίως αυγά ήταν το φιλοδώρημα που παλαιότερα συνήθιζαν να βάζουν στα καλαθάκια των κοριτσιών οι νοικοκύρηδες, χωρίς να αποκλείονταν, βέβαια, και άλλα αγαθά που διέθεταν στο σπίτι τους, όπως φρούτα, κουλουράκια και γλυκά. Στις μέρες μας, προσφέρονται σχεδόν μόνο μικρά χρηματικά ποσά και γλυκίσματα. Και τούτο, μόνο από όσους δέχονται, εννοείται, να ανοίξουν τις πόρτες τους για να ακούσουν τα κάλαντα των παιδιών. Στην εποχή μας, δυστυχώς, που όλα απονοηματoδοτούνται και διαστρέφονται από τους νέους "σωτήρες" της ανθρωπότητας, οι άνθρωποι δεν κλείνουν απλώς τις καρδιές τους απέναντι στην πλημμυρίδα των κακών προθέσεων, κλείνουν και τις πόρτες τους στα παιδιά που έρχονται να τους τραγουδήσουν τα κάλαντα! Τι άλλο θα μας μείνει, άραγε, ως κάτι πολύτιμο και μη απαλλοτριώσιμο, αν όχι η αθωότητα των παιδιών και οι χαρούμενες φωνές τους; Ξεχνάμε ότι, όπου δεν ακούγονται παιδικές φωνές, απουσιάζει και κάθε προοπτική ζωής;
